Tez Danışmanlığı Almadan Önce Atılacak Adımlar
Öğrencilerin hayatındaki önemli dönüm noktalarından birisi de tez yazma sürecidir. Çünkü bu işlemler tamamlandıktan sonra artık diplomayı almanın önünde herhangi bir engel kalmamış olacaktır. Binbir zahmetle ve yoğun çalışmayla tamamladığınız ders sürecinin sonunda ulaşılan tez yazma sürecini tamamlamanızla birlikte artık herhangi problem kalmamış olacaktır. Bu önemli bir heyecanı beraberinde getirir. Makalenin ya da dönem projesinin genellikle ilgi duyduğunuz herhangi bir konuda tamamlanması ve bunun neticesinde başarılı şekilde tez savunma sürecini tamamlamanız mümkün olacaktır. Normal şartlar altında öğrencilerin kendileri bu işlemleri yerine getirmek durumundadır. Ancak hayatımızdaki çeşitli gerekçelerle tez yazma süreci ile alakalı bazı durumlarda profesyonel destek alınması gerekebilir. Böyle bir durumla karşılaştığınızda tez danışmanlığı almadan önce atılacak adımlar konusunda bazı bilgileri sizlere aktarmak istiyoruz. Öncelikli olarak ihtiyacınızın ne olduğu ile alakalı durumu tespit etmeli ve tezi meydana getirirken hangi süreçlerle alakalı problem yaşadığınızı doğru analiz etmek durumundasınız. Aksi bir durumda hangi aşamalarla alakalı hizmet alacağınızı tespit etmeniz mümkün olmadığından dolayı problem yaşamanız kuvvetle muhtemeldir. Konuyla alakalı tez nasıl hazırlanır sorusuna verilebilecek bir yanıtınız olmalı ve işlemlerin ne şekilde gerçekleştirileceği hususunda temel adımları biliyor olmanız gerekir. Başta tez önerisi hazırlama olmak üzere literatürle ilgili araştırmalar, araştırma yöntemine karar verilmesi, verilerin toplanması, istatistik veri analizi, tartışma yazılması, sonuçların hazırlanması ve özet metinlerinin meydana getirilmesi gibi çeşitli adımlardan meydana gelen tezlerin ilgili süreçler hakkında herhangi birisiyle alakalı destek alabileceğiniz gibi işlemlerin tamamıyla alakalı profesyonel hizmet alabilirsiniz. Genellikle süreç hakkında belirli adımlarla ilgili öğrenci işlemleri yerine getirir ve devamında ise sürecin tıkanması ile birlikte yukarıda ifade edilen bazı işlemleri başkasına delege eder. Böyle bir durumla karşı karşıya kaldığınızda tez danışmanlığı almadan önce atılacak adımlar hakkında fikir sahibi olmanız size ciddi manada yarar sağlayacaktır. Aksi durumda tez ya da makale meydana getirme ve tez yazma süreci ile alakalı temel bilgilere hakim olmadığınızdan dolayı ne şekilde destek alacağınızı bilemeyebilirsiniz. Kısacası bu adımlara ulaştığınızda taleplerinizi karşı tarafa iletme ve onların hizmet koşulları doğrultusunda ne yapacağınızı netleştirmelisiniz. Eğer süreçle alakalı sınırlı düzeyde bilginiz varsa bir yakınınızdan veya enstitüdeki danışman hocanızdan destek alabilirsiniz.
Tez Yazımında Telif Hakları
Pek çoğunuzun bildiği üzere tez veya makale meydana getirilirken farklı kaynaklardan bilgiler elde edilir ve bunlarla alakalı çalışma yapılır. Bazı durumlarda ise bilim insanları meydana getirdikleri özel çalışmalarını koruma altına almaktadır. Böyle bir durumda fikir sanat eserleri korunması uyarınca tez yazımında telif hakları devreye girebilir. Telif hakları dediğimiz şey bir başkasına ait fikir, ürün ya da herhangi bir olgunun izinsiz kullanılmaması gerektiği anlaşılır. Pek çok kişi bunu ciddiye almıyor olsa dahi bilgi en önemli telif hakkı meydana getiren olgular arasında gösterirler. Bu sebepledir ki tez/proje meydana getirirken veya makale yazımında telif hakları konusu son derece önemlidir. İlla bir ürünle alakalı patenti ihlal etmek değil; çeşitli bilgilerin de izinsiz şekilde kullanılmaması gerektiği ortadadır. Bu gibi durumlarda kaynak göstermek suretiyle belirli bilgilerin kullanılması mümkün olsa da bazı insanlar kaynak gösterilse dahi söz konusu bilgilerin kullanılmasına izin vermez. Örnek vermek gerekirse yeni basılmış bir kitapla alakalı bazı durumlarda basın bilgilerinin yer aldığı kısımda açıkça kaynak gösterisi dahi kullanımına izin verilmediğini bilgisi yer alır. Bu gibi durumlarda siz söz konusu çalışmayı kullanıp tez yazarken kaynak gösterseniz daha iyi problem yaşamanız mümkündür. Benzer bir örnekte ise geliştirilmiş bir ölçeği yapacağınız anket uygulamasında kullanılmasıyla alakalı durumu gözden geçirmeniz gerekir. Eğer ki bilim insanından yazılı onayınız yoksa izinsiz şekilde söz konusu ölçeği kullanmanız mümkün olmaz. Bahsi geçen ölçeklerle alakalı tezinizde veya projenizde işlem yapmak istiyorsanız mutlak suretle ilgili bilim insandan yazılı izin isteyiniz. Aksi taktirde tez yazım ile alakalı telifle ilgili problemler yaşayabilirsiniz. Bunun hukuksal çeşitli olumsuz sonuçları olabilir. Anlatılan sebepledir ki herhangi bir bilgi ile alakalı kullanım söz konusu olduğunda dikkatli ve titiz davranmalısınız.
Tez Yazarken Etik Kurul İzni
Tez/proje meydana getirirken çeşitli yasal prosedürler bulunur. Örnek vermek gerekirse insanlarla alakalı bir araştırma yaparken veya hayvanlarla ilgili çeşitli incelemeler yaparken bazı prosedürlerin takip edilmesi gerekir. Yüksek lisans tezleri yazarken de durum aynı şekilde geçerli olduğundan dolayı, tez yazarken etik kurul izni almanız icap eder. Elbette ki insanlar ya da hayvanlarla ilgili bir çalışma yapıyorsanız bu kısas geçerlidir. Örnek vermek gerekirse bir anket uygulaması yapıyorken üniversitenizdeki etik kurul heyetinden yazılı onay almanız gerekir. Bu yazılı onayı almak için neden böyle bir çalışma yapıldığı ve izlenecek prosedürlerle alakalı bilgilerin yer aldığı bir form doldurmanız istenir. Her enstitüye göre değişkenlik gösteren etik kurul başvuru formunu kusursuz şekilde doldurmalı ve bununla alakalı bilgilere eksiksiz şekilde ilgili dosyada yer vermelisiniz. Yapılacak çalışmaların genel bilgilerinin yer aldığı bu dokümanı enstitüdeki ilgili birime sunmalı ve oradaki kurulun vereceği kararı beklemek durumundasınız. Bazı durumlarda kurullardan onay çıkmaz ve eksikliklerle alakalı meydana gelen tespitler sizinle paylaşılır. İstenen eksikleri giderdiğiniz takdirde onay verileceği bilgisi sizinle paylaşıldıysa bahsi geçen eksikliklerin yerine getirilmesi ile birlikte tez yazma aşamasına geçebilirsiniz. Aksi durumda yasal olarak çeşitli problemlerle karşı karşıya kalmanız kuvvetle muhtemeldir.
Tez Hazırlama Süreci Sonunda Akademik Yayın Şartı
Ülkemizdeki üniversiteler arası koşullar mevcut durumdaki eğitimle alakalı özerk yapı gereğince farklılık gösterir. Örnek vermek gerekirse tez hazırlama süreci sonunda akademik yayın şartı ülkemizdeki bütün üniversitelerde zorunlu değildir. Dolayısıyla eğitim gördüğünüz üniversite ve bağlı bulunduğunuz enstitüye göre değişmekle birlikte tez hazırlama süreci sonunda akademik yayın şartı bulunuyor olabilir. Bununla alakalı enstitünüzdeki bilgilendirme sayfalarını incelemek ve ilgili birimden bilgi talep etmek suretiyle durum hakkında kesin yargılara varmanız mümkün olabilir. Bahsi geçen süre içerisinde eğer ki tezi başarıyla tamamlamanız tek başına yeterli değilse, sizden hakemli bir dergide makale yayınlamanız ya da çeşitli sempozyumlarda bildiri ortaya koymanız beklenir. Söz konusu prosedürler değişkenlik göstermekle birlikte eğer okulumuzda yayın şartı varsa başarılı şekilde tez savunma sürecini tamamlamış olsanız dahi mezun olmanız mümkün değildir. Bu aşamalarla alakalı genellikle danışman öğretim üyesi size destek olacak ve yayınlama ile alakalı yönlendirmeyi size yapacaktır. Devamında ise tezin başarıyla onaylanması neticesinde bir bildiri hazırlamalı ya da makaleyi dergiye kabul ettirmek suretiyle işlemleri tamamlamalısınız. Ancak bunların yerine getirilmesi neticesinde diplomanıza kavuşmanız mümkün olacaktır.
Tez Hazırlama ve Öğrenme Becerileri
Birçok kez ortaya koyduğumuz bilgiler etrafında sizinle paylaştığımız üzere tez, proje veya makale meydana getirmek herkesin yapabileceği işlemlerden meydana gelmez. Çünkü derslerin başarıyla geçilmesi ayrı bir kıstas tez/makale yazmak ve bunu rapor haline getirmek farklı bir kıstastır. Dolayısıyla tez hazırlama ve öğrenme becerileri her öğrenci için benzer şekilde ilerlemez. Bazı kimseler tez/makale yazarken araştırma yöntemleri ve bunları rapor halinde sunma ile alakalı yetenekli iken bir başkası için bu konuyla alakalı sınırlı bir yeteneğe sahip olabilir. Kısacası tez hazırlama ve öğrenme becerileri öğrenciler arasında önemli farklılıklar gösteriyor olabilir. Bu çerçevede tez yazma süreci ile alakalı işlemleri tamamlamak yasal bir zorunluluk olduğundan dolayı yeteneğinizin sınırlı düzeyde olması gibi çeşitli gerekçelerle bu işlemi yerine getiremeyeceğinizi ifade edemezsiniz. Her halükarda tez yazma aşamasını başarılı şekilde tamamlamak gerektiğinden dolayı bilginizin eksikliği durumunda yapılacak araştırmalarla bunu ortadan kaldırabilirsiniz. Ek olarak iyi bir danışmanınız varsa, eksik kaldığınız noktalarla alakalı sizi yönlendirir ve böylelikle siz de hali hazırda noksanlık duyduğunuz süreçlerle alakalı işlemleri yerine getirebilirsiniz. Bununla alakalı internet üzerinden de çeşitli bilgilere ulaşmak mümkündür. Sadece arama motorları üzerinden tez nasıl hazırlanır konusuyla ilgili incelemeler yaparsanız eksik olduğunuzu düşündüğünüz süreçlerle alakalı işlemleri tamamlayabilmeniz mümkün olacaktır. Siz yeter ki bilgi elde etmek amacıyla araştırma yapın!
