Tez Hazırlama Kılavuzu Ne İşe Yarar

Tez, dönem projesi veya makale gibi bilimsel araştırmaları meydana getirirken belirli bir düzen içerisinde işlemleri tamamlamak gerekiyor. Bu düzen kaynak gösterme konuları başta olmak üzere kenar boşluğu, yazım puntosu veya paragraf araları gibi format düzenlemelerini içerir. Bu bilgileri nereden elde edeceğiz diyorsanız, tez hazırlama kılavuzu ne işe yarar sorusunun yanıtı olacaktır. Daha açık ifade edecek olursak tez hazırlama kılavuzu ile meydana getirecek bilimsel araştırma hakkındaki tüm detaylar ortaya konulmaktadır. Geçmiş yıllarda temel bazı kriterlere uygunluk söz konusu olduğunda bu tür durumlara çok müdahale edilmiyordu. Günümüzde tez dizgi denilen formatla alakalı bu konular üzerinde titiz çalışmalar yapılan duruma gelmiştir. Kısacası tez yazarken formatla alakalı düzene dikkat etmeniz ileride harcayacağınız zamanı azaltacaktır. Denetim sürecinin başından itibaren uygun şekilde ilerleme yapılmazsa öğrencinin zamanı verimli kullanması adına yararlı olacaktır. Tez hazırlama işlemleri başladığı anda tez hazırlama kılavuzu ne işe yarar diye düşünüp, ona göre ilerleyişi planlamanız tavsiye edilir. Çünkü ileride daha çok zaman kaybederek düzenleme yerine, en baştan itibaren sistemli ilerlemek ortaya konacak emeği azaltacaktır.

Tez Yazarken Hangi Kurallar Geçerli

Mezun olmadan önce meydana getirmeye çalıştığınız akademik çalışmanızla alakalı kurallar söz konusudur. Bu kuralları iki ana kategori altında toplayacak olursak birincisi; bilimsel çalışmaların olmazsa olmazı olarak kabul edilen ve tartışmaya açık olmayan noktalardır. Buna intihal olmaması ve özgün çalışma meydana getirilmesi gibi konular örnek gösterilebilir. İkinci kategori olarak değerlendirilen ise; etik olarak önemli problemler teşkil etmeyen ve çalışmanın genel düzen ile alakalı konularla ilgili format düzenindir. Bu kurallar ise her üniversiteye göre değişkenlik gösterir. Ve hatta bazı durumlarda aynı üniversitenin farklı enstitüleri arasında dahi bu durumun değişkenlik gösterdiği ve tez yazarken hangi kurallar geçerli diye araştırma yapan aynı üniversitedeki insanların farklı sonuçlar elde ettiği görülmüştür. Bahsi geçen kurallara örnek vermek gerekirse kaynak gösterme formatının belirtilmesi, kenar boşlukları, yazıların büyüklüğü ve kaynakçanın ne şekilde yazılacağı gibi noktalar gösterilebilir. Kısacası tez yazarken hangi kurallar geçerli dediğinizde akademik ilkelerle alakalı kurallara karşılık üniversiteye göre değişkenlik gösteren kurallar vardır. Zamanı verimli kullanmak ve başarılı şekilde bu işlemleri tamamlamak istiyorsanız her ikisine de dikkat etmek suretiyle işlemleri tamamlamanız tavsiye edilir.

Tez Yazım Kılavuzu Her Üniversitede Aynı Mı?

Ülkemizin 81 ilinde üniversite bulunmaktadır. Bu üniversitelerin her birisinde tez yazım kılavuzu farklıdır. Bu bilgiden hareketle tez yazım kılavuzu her üniversitede aynı mı sorusunun yanıtı kesin olarak hayır olacaktır. Açıkçası bu durumu belki kabul edebiliriz ancak aynı üniversitenin farklı enstitüleri arasında tez yazım kılavuzunun farklı olmasını nasıl açıklanır gerçekten çok merak ediyoruz. Düşünün ki siz aynı üniversitede ancak farklı enstitüde eğitim gören bir kişiyle arkadaşsınız ve kendisinin meydana getirdiği tezden siz hiçbir şekilde faydalanmıyorsunuz. Ondan formatla alakalı düzenlenecek şekilde böyle bilgi elde edemiyorsunuz. Tez yazım kılavuzu her üniversitede aynı mı sorusunun yanıtı hayır olmakla birlikte, bize göre ülkemizin tamamında tek bir tez yazım kılavuzu kullanılmalıdır. Belki kaynak göstermeyle ilgili iki veya üç farklı alternatif seçenek sunulabilir ancak genel format düzeni, başlıklar ve diğer konularla alakalı durumun ülkemizdeki tüm üniversitelerde aynı şekilde olması gerektiğine inanıyoruz. Bu süreçler öğrencileri yormaktan başka bir işe yaramayacaktır. Çünkü formatın öğrenciye katacağı herhangi bir şey yoktur. Enstitüde iş bilmeyen kişiler, Microsoft Word programında uygulanması mümkün olmayan taleplerde bulunmakta ve insanlardan bunu yerine getirmesini istemektedir. Böyle bir durumdaysa sınırlı Word bilgisi olan insanlar önemli problemler yaşamaktadır. Anlatılanlardan hareketle bu durumdaki bireyler ise dışarıdan hizmet almak suretiyle işlemleri tamamlamak adına çeşitli araştırmalar yapmaktadır. Neden gereksiz format düzenlemeyle alakalı bir bütçe ayırıp bu işlemlere maruz kalasınız ki?

Kılavuz Olmadan Dönem Projesi Yazılır Mı?

Yüksek lisans programlarında meydana getirilmesi gereken dönem projesi ile alakalı düzeni ve/veya intizam sağlamak için yazım kılavuzu gerekmektedir. Dolayısıyla kılavuz olmadan dönem projesi yazılır mı sorusunun yanıtı hayır olacaktır. Açıkçası burada tabii ki kılavuz olmadan bir şeyler yazılabilir ancak öğrenci öncelikli olarak formatla alakalı ne yapacağını bilemez. Bunun yanında referans gösterme tekniği ile alakalı ne yapılacağı konusunda bilgisi olmamasından hareketle, kaynak gösterme ile alakalı sorun yaşayabilir. Ortalama bir öğrenci de hayatında bir defa veya iki defa tez yazdığından dolayı rastgele bir kaynak biçimini ezbere bilemeyeceğinden dolayı kılavuz olmadan dönem projesi yazılır mı sorusuna hayır yanıtı vermek mantıklı olacaktır.

Tez Yazma Kılavuzuna Uygunluk

Akademik seviyesi ne olursa olsun tez yazma kılavuzuna uygunluk konusu son derece önemlidir. Bu çerçevede öğrenciler hayatları boyunca meydana getirdikleri tüm bilimsel araştırmalarla alakalı olarak çeşitli düzenler etrafında ilerlemek durumunda kalmıştır. Lisans programlarında bu durum genellikle çok ciddiye alınmıyor olsa da yüksek lisans veya daha üst seviyelerde formatla alakalı düzen konusunda kesinlikle tolerans bulunmaz. Elbette üniversitelerin belirli bir düzen etrafında meydana getirilecek tezlerin intizamını sağlamaya çalışmasına saygı duyuyoruz. Genel manada bakıldığında gerçekten de formatla alakalı bir düzenin olması ve tez yazma kılavuzuna uygunluk açısından beklenen düzen etrafında ilerlemesi gerçekten de iyi olacaktır. Ancak bu konunun biraz abartıldığını ve konuyla alakalı yeterli bilgisi olmayan kişilerin bu süreçleri yönlendirmeye çalıştığını görüyoruz. Örnek vermek gerekirse cetvelle kenar boşluğu ölçen üniversiteler vardır. Gerçekten gülmeyin, 2024 yılında olduğumuz düşünülürse cetvel yardımıyla sizin tezinizdeki kenar boşluklarına doğru bırakıp bırakmadığınızı ölçmektedirler. Bildiğiniz üzere çıktı alırken kağıdı iki milimetre yanlış koysanız kenar boşluğu doğru çıkmayacaktır. Bu gibi durumlara karşı nasıl bir önlem aldıklarını merak ediyor olmanla birlikte amaç öğrencileri zorlamak ve onlara uğraştırmak olmamalı. Konuyla alakalı pek çok üniversite tez şablonu meydana getirmekte ve sizle ilgili başlıkların altını doldurmanızı istemektedir. Uygulama çok güzel bir yaklaşım olmakla birlikte bazı üniversitelerin içindekiler listesi gibi otomatik olarak algılayan kısımlarının çalışmadığı görünmektedir. Dolayısıyla da öğrencilere yardım edeyim derken zarar verdiler nerede olabilir.

Öğrencilere tavsiyemiz böyle belirsizlikler için nasıl çözüm üretebilirim diye düşündüğünüzde, açıkçası olması gereken en baştan itibaren tez kılavuzuna dikkat etmek olacaktır. Eğer bu şekilde ilerlerseniz adım adım ama yavaş yavaş yüksek lisans dönem projesi yazım kılavuzuna uygun düzen ortaya çıkacak ve siz ileride tüm düzenini sağlamakla uğraşmayacaksınız. Formatla alakalı konular küçük detaylar olduğundan dolayı henüz taslak oluşturma aşamasından itibaren tezinizde bunları uygularsanız zaten zaman içerisinde duruma alışacaksınız. Örnek vermek gerekirse kaynak gösterme biçimi ve kaynakça oluşturma düzeni ile alakalı işlemlere dikkat ettiğinizde, bunlar doğru olursa ileride hepsini elden geçirmek durumunda kalmayacaksınız. İkinci olarak işlem yapmaya aşıldığında ise başlık stilleri vesaire gibi konularla ilgili aralıklara yazacak ve yazı büyüklüklerine kontrol ederek bunlara uygun hale getireceksiniz. Birinci, ikinci veya üçüncü derecenin başlıklarla alakalı boşlukları uyarladıktan sonra artık tez yazma aşamasına geçebilirsiniz. Eğer bu şekilde işlemlere başlayıp ilerlemeye devam ederseniz tez teslim zamanı geldiğinde çok az düzenlemeyle format konusunda uygunluğu sağlayabilirsiniz.