Tez Konusunu Kim Belirler
Öğrencilerin önlisans, lisans, yüksek lisans ya da doktora seviyesinden mezun olabilmesi için hazırladığı çalışmalar olarak nitelendirilen tezler, özgün konulardan oluşmalıdır. Daha doğrusu beklenti öğrencinin özgün bir konu üzerinde çalışmasıdır. Elbette bu beklentinin karşılık bulması kolay değildir. Tezin hangi alanda ya da hangi konuda hazırlanacağı zorlu ve önemli bir karardır. Hal böyle olunca tez konusu kim belirler sorusuna yanıt aranmaktadır. Bu soruyu çalışma sahibi yani öğrenci şeklinde yanıtlamak bir anlamda işin kolayına kaçmak olacaktır. Bir çalışma hakkında konu seçiminin yapılması çok boyutlu bir yaklaşımı gerektirdiği gibi uzun vadeli düşünülmesi gereken bir yapıdadır. Başlangıçta çok iyi ilerliyor gibi görünen konuların içinden çıkılması zor bir hale geldiğinin örnekleri olduğu için tez konusu kim belirler hakkındaki araştırmalarda kılı kırk yararak ilerleme kaydetmenizi öneriyoruz. Başarılı bir şekilde tez sürecini yürütmenin en önemli ve ilk adımları arasında yer aldığı için konu seçimini ayrıntılı şekilde ele almanızda fayda vardır. O yüzden size ayrıntılı bir şekilde bilgi verme gerekliliği duyuyoruz.
Tez Konusu Belirlemenin Yasal Dayanağı
Kanun, yasa, mevzuat, yönetmelik kelimelerinin yer aldığı bir metni okurken kayda değer düzeyde gerilim yaşayan çok sayıda insan vardır. Tez konusu belirlemenin yasal dayanağı başlığını gördüğünüzde umut ediyoruz ki böyle bir hisse kapılmadınız. Çünkü çalışma sahibi olarak bir öğrenci tez konusu belirlerken yasal yükümlülüklere tabi değildir. Elbette eğitim gördüğü fakülte ya da enstitü tarafından belirlenen çeşitli kurallar bulunmaktadır. Bunlar genelde yönerge olarak tabir edilir ve tez konusu belirlemenin yasal dayanağı olarak atfedilir. Ancak bunlar daha çok sürecin akademik içeriğine yönelik olduğu için yasal zemin yönergelerdir. Tez konusu kim belirler şeklindeki aramalarda odak noktasının sizin için süreci en iyi şekilde yürütecek bir konu tercihi olmasını dikkate almayı unutmayın hatırlatmasını yaparak bir sonraki başlığa geçelim.
İyi Bir Tez Konusu Seçmenin Önemi
Hayatın hangi alanında olursa olsun bir çalışmada iyi bir sonuç elde edilmesi için uzmanlık ya da en azından bilgi sahibi olunan bir konuda çalışılıyor olması gerekir. Herkesin farklı bir ilgi alanı vardır ve bu ilgi alanlarına paralel olarak yetenekler gelişmektedir. İyi bir tez konusu seçmenin önemi de burada ifade edilenlerle paralel seyretmektedir. Bildiğiniz, bilgiye ulaşabileceğiniz bir konu üzerinde çalışmanız sürecin sağlıklı bir şekilde ilerlemesinin başlıca anahtarıdır. Umuyoruz ki hiçbir sorun yaşamazsınız ancak diyelim ki bir sorun yaşadınız. Hiç bilmediğiniz bir konuda mı çözüm üretmeniz olasıdır yoksa iyi bildiğiniz bir konuda mı? Cevap oldukça basittir. Dolayısıyla sizden beklenen kendiniz için en uygun gördüğünüz konuda tez hazırlama sürecine başlamanızdır. Tez konusu kim belirler diye düşünürken lütfen aceleci davranmayın. Hatta süreç içerisinde en çok bu aşamada düşünün. Hangi konuyu tercih ettiğinizde olası sorunlar karşısında çözüm üreteceğinizi tartarak bir karara varın. Verdiğimiz örnekleri karamsar tablo çizerek aktardığımızı düşünmeyin. Amacımız iyi bir tez konusu seçmenin önemine vurgu yapmaktır. Süreç sorunsuz ilerliyorsa zaten burada değinilen hususlara gerek duymayacaksınız. Yine de pozitif bir örnekle bu kısmı sonlandıralım. Kendiniz için en uygun konuyu seçmeniz halinde sizin, danışmanın, jürinin çok beğendiği bir çalışma ortaya koyabilirsiniz.
Tez Konusu Belirleme Aşamasında Etkili Faktörler
Tez konusu belirleme aşamasında etkili faktörler arasında ilk olarak ilgi ve bilgi sahibi olduğunuz bir konu tercihinin önemini az önce vurguladık. Bunun kadar önemli hususlardan birisi de seçtiğiniz konu hakkında yeterli kaynağın bulunmasıdır. Bir alanda yüksek düzeyde uzmanlığınız bulunsa dahi o alanın literatürde yeterince karşılığı yoksa, yani konu hakkında kaynak kısıtlılığı varsa bir tez ortaya koymak pek olası değildir. Çünkü tezinizi yazarken yazdıklarınızı hangi kaynaktan aldığınızı belirtmek durumundasınız. Bunu neredeyse her paragraf için yapmanız gerektiğini düşünün. Yalnızca bu ayrıntı dahi kaynak zenginliği olan bir konu seçmenin önemini gösteriyor. Kaynak çeşitliliği sağlayayım derken 50 sene öncesinde yazılan ve yaşanan değişimlerle birlikte neredeyse hiçbir geçerliliği kalmayan akademik çalışmalardan faydalanmayınız. Tez konusu belirleme aşamasında etkili olan faktörler kaynak çeşitliliği olan bir konuda çalışmakla sınırlı değildir. Danışman hocanızın onay verdiği bir konu seçmeniz de son derece önemlidir. Süreç sona erdiğinde karar mercii danışman hoca olduğu için onun da en azından onay vereceği bir konu tercih etmelisiniz. Eğer hem sizin bilginizin yüksek olduğu, hem yeterince kaynak bulunan, hem de danışmanın uzmanlığının bulunduğu ve onay verdiği bir konu seçebiliyorsanız gerçekten çok şanslısınız demektir. Son derece küçük bir azınlık içerisinde yer aldığınızın bilincinde olarak çalışmanızı hazırlamanız size başlıca önerimizdir. Kısacası tez konusu kim belirler denildiğinde danışman taleplerini dikkate almak koşuluyla tezi yazan öğrenci yanıtı paylaşılabilir. Konu ile ilgili etik kurul izinlerinin alınabilir durumda olması da tez konusu belirleme aşamasında etkili faktörler arasında gösterilmektedir. Tüm bunlar sürecin başında belli olacağı için size zaman olarak büyük kayıplar yaşatmaz ancak hızlı ilerlemenizi sekteye uğratır.
Tez Konusunda Öğrenci Danışman Uyumu
Tez konusunda öğrenci danışman uyumu iyi bir çalışma ortaya çıkmasının temel koşullarından biridir. Bu uyum nasıl yakalanabilir? Öncelikle şunu ifade etmek isteriz ki tüm taraflar için mükemmel eşleşme niteliği taşıyan örneklerin sayısı oldukça azdır. Somut olarak çözüm üretebileceğiniz hususlara odaklanacak olursak kaynak çeşitliliği olan ve danışmanın size yol gösterici bilgiler sunabileceği bir konu seçmenizde fayda var. Tez konusunda öğrenci danışman uyumu yakalanması için tek bir tarafın çaba göstermesi yeterli değildir. Çaba gösteren tarafın çoğunlukla öğrenci olacağını düşünürsek ince eleyip sık dokumanızda yarar görüyoruz. Bunu yaparken öncelikle danışman hocanızla yüz yüze görüşseniz dahi yazılı olarak kendisinden teyitler alıp bir anlamda kendinizi garanti altına almalısınız. Umarız tez konusu kim belirler arayışı sürecinde akademisyenlerin ne kadar yoğun kişiler olduklarını (!) deneyimlemek durumunda kalmazsınız. Her ne kadar olumlu ve olumsuz örnekler olsa da şunu unutmayın: tezinizi kabul ettirmenin yegane yolu danışmanın onay vermesidir. Yani tez hazırlama sürecinde öğrencinin danışman hoca ile yakalayacağı uyum bir tercih değil zorunluluktur.
En İyi Tez Konusu Belirleme Yöntemleri
Keşke bir konuda araştırma yaparken en iyi niteliğine odaklandığımız kadar hayatımızın farklı alanlarında en iyi hedefleyen bir toplum olmayı başarabilsek. Bu sosyal mesajı vermek durumundayız, çünkü mantıklı ya da mantıksız pek çok konuda en iyi sıfatını kullanarak arayış içerisine giriyoruz. Verdiğimiz bilgileri doğru bir şekilde özümsediyseniz en iyi tez konusu belirleme yöntemleri hakkında herkesin kendisine ait bir doğrusu olabileceğini anlamış olmalısınız. Bir öğrenci tez konusu kim belirler diye düşünürken ve bu konuda çalışma yaparken hem kendisinin hem de danışmanın olumlu karşıladığı bir konu seçiyorsa en iyi konu odur diyebiliriz. Tersinden bakalım, geniş sosyal çevrenizde ve iletişim halinde olduğunuz hocalarınızda büyük bir heyecan uyandıran bir konu söz konusu, ancak danışman hocanız bu konuda çalışmanızın doğru olmayacağını ve size yardımcı olamayacağını belirtiyor. Aslında en iyi konuyu belirlemiş olmuyorsunuz, hatta kötü bir konu seçmiş oluyorsunuz. En iyi tez konusu belirleme yöntemleri, tez hazırlama sürecinin hemen her aşamasında olduğu gibi danışman ve öğrenci arasındaki yüksek uyuma odaklanmayı gerektiriyor.
