Tezsiz Yüksek Lisans Bitirme Projesi Hazırlama Metodu
Lisansüstü eğitime devam eden bireylerin iki ana kategoride eğitim hayatlarına devam ettikleri bilinmektedir. Tezli programlarda tez yazma işlemi yapılırken, diğer eğitim kategorisinde ise tezsiz yüksek lisans bitirme projesi hazırlama yerine getirilmek durumundadır. Bu iki farklı kategorideki çalışmalar meydana getiriliş biçimleri açısından aynı olsalar bile, teknik manada kullanılış amaçları farklıdır. Şimdi konuyla ilgili olduğunu düşündüğümüz diğer başlıkları aşağıda farklı alt başlıklarda incelemeye devam edelim.
Tez Hazırlama ve Bilgi Okuryazarlığı
Eskiden bilgiye ulaşmak problemdi. Günümüzde ise ulaştığınız bilgiyi algılamak ve bunu tabiri caiz ise bir süzgeçten geçirmek ve her gördüğünüz bilgiye inanmamak gerektiğini bilmektir. Çünkü günümüzde o kadar çok bilgiye maruz kalıyoruz ki hayatımız boyunca okuyamayacağımız kadar kitaplar bulunmaktadır. Bırakınız kitapları, herhangi bir yayın kategorisi ile alakalı bir insan hayatı boyunca hiçbir şey yapmasa ve sadece bunları okumaya odaklansa dünya üzerindeki bu yayınları incelemeye ömrü yetmeyecektir. Oysa bundan 100 yıl önce durum hiçbir şekilde böyle değildi. Eski dönemle günümüzü kıyaslamaya sıcak bakmıyor olsak bile günümüzde gerek eğitim hayatında gerekse tez yazma sürecinde bilginin sentezlenmesi çok önemlidir. Bu çerçevede tez hazırlama ve bilgi okuryazarlığı konusu doğrudan birbiriyle ilişkilidir ve herhangi bir öğrenci bu işlemleri yerine getirirken ulaştığı her bilgiyi kullanmamalıdır. Zaten bilimsel çalışmaları meydana getirirken önümüze çıkan her kaynağı referans olarak göstermek bildiğiniz üzere kabul edilmiyor. Burada özellikle akademik açıdan kabul edilebilir kaynaklara yer vermek ve bunlara tez içerisinde atıflarda bulunmak mantıklı bir yaklaşım olacaktır. Örnek vermek gerekirse internet üzerindeki blog yazıları veya sosyal medyadaki bilgiler tezde, makalede ya da dönem projesinde kaynak olarak gösterilemez. O halde akademik olarak geçerliliği bulunan kitaplar, dergiler veya süreli yayınlar gibi kaynaklardan referansları kullanmak gerektiği ortadadır. Sonuç itibari ile tez hazırlama ve bilgi okuryazarlığı konusunda titiz davranmak ve bilgiyi doğru kaynaktan doğru şekilde aktarmak gerekmektedir. Benzer durum tezsiz yüksek lisans bitirme projesi hazırlama aşaması için aynı biçimde geçerlidir. Aksi taktirde teyite muhtaç bilgilerin bilimsel çalışmalarda kullanılması önemli bir problem teşkil eder.
Tez Hazırlama ve Kültürel Farklılıklar
Kültürel farklılıklar hayatımızın her anında olduğu gibi konu eğitim olduğunda da dikkate değer konular arasında yer almaktadır. Dolayısıyla üniversite öğrencileri için tez hazırlama ve kültürel farklılıklar konusu mutlaka dikkate alınmak durumundadır. Örnek vermek gerekirse öğrencilerin etik değerlerle alakalı durumu kabul etmeleri öncelikli olarak kültürel bir meseledir. Maalesef ülkemizde bilgi ile alakalı konular izinsiz alındığı durumda ciddiye alınmamaktadır. Dolayısıyla bilgi hırsızlığı olarak tabir edilen intihal konusunda ülkemiz dünyanın en kötü imaj sahibi ülkelerinden birisidir. Maalesef ki tez hazırlama ve kültürel farklılıklar en basit olarak bu konuyla alakalı dahi durumu tespit etmek adına önemli katkı sağlar. İlginç olan tezsiz yüksek lisans bitirme projesi hazırlama aşamasındaki öğrencilerin çoğu tez yazanlarla aynı düşünceye sahiptir. Elbette ki sadece bu alanda değil tez yazarken öğrencilerin farklı olguları farklı şekilde algılaması önemli düzeyde etki etmesi sebebiyle kültürün önemli bir yeri vardır. Örnek vermek gerekirse cinsellikle alakalı bir anket yaptığınızı varsayalım. Bu ankete kültürel değerlere göre farklı yanıtlar verilmesi veya ankete katılmaktan kaçınılması gibi durumlar söz konusu olabilir. Bu durum ise sizin meydana getireceğiniz tez veya dönem projesi gibi akademik çalışmanıza doğrudan etki edecektir. Dolayısıyla tez hazırlama ve kültürel farklılıklar konusu pek çok kişi için bir araya getirilemeyecek düzeyde alakasız iki konu gibi görünüyor olmasına rağmen yukarıda ortaya konulan iki örnekte dahi bu durumun tam tersi olduğunu ispatladığımızı düşünüyoruz. Elbette bu konu daha derin ve uzatılabilir olsa da bana fikir olarak ne demek istediğimizi anladığınızı düşünüyoruz. Öğrencilere ve akademisyenlere düşen en önemli görev tez yazma sürecinde kültür konusunu dikkate almaları ve gerekiyorsa buna göre talep ve beklentileri revizyona uğratmalar olacaktır.
Tez Hazırlamada Sürdürülebilirlik
Tahmin edeceğiniz gibi dünyamızdaki her kaynak sınırlıdır. Dolayısıyla sürdürülebilirlik konusu içinde bulunduğumuz yıllarda üzerinde fazlaca ilgi olan konular arasında yerini almıştır. Pek çok kişi bir popülarite yaklaşım olduğunu düşünse dahi biz sürdürülebilirlik noktasında dikkate alınması gereken somut veriler olduğunu düşünüyoruz. Benzer durum eğitim hayatı söz konusu olduğunda veya tez yazarken yine aynı şekilde dikkate almak durumundadır. Örneğin tez hazırlama ve sürdürülebilirlik konusu kullanılacak kaynakların israf edilmemesi ve buna uygun şekilde kaynakların maksimum birimle kullanılması dikkate alınmalıdır. Çünkü en basit ifadeyle çıktı alıp gereksiz tez bastırmak konusu başta olmak üzere akademik camianın önemle üzerinde durması gereken konular arasında kendine yer bulmuştur. Kaynakların israf edilmemesi tezsiz yüksek lisans bitirme projesi hazırlama sürecinde aynı şekilde dikkate alınmalıdır. Benzer durum bilimsel araştırmalara ayrılan bütçeler için de aynı şekilde geçerlidir. Dolayısıyla tez hazırlama ve sürdürülebilirlik konusu dünyamızdaki sınırlı kaynakları etkin ve verimli kullanmak adına son derece ciddiye alınması gereken konular arasındadır. Ayrıca sürdürülebilirlik noktasında meydana getirilecek akademik çalışmaların konuyla alakalı dünya üzerindeki bilinci oluşturması beklenir. Böylelikle aslında sahip olduğumuz her şeyin bizim olmadığı ve dünyadaki diğer insanlarla da paylaşılması gerektiği noktasında bir inanç benimsenebilir. Kısacası bilimsel çalışmaları meydana getirirken sürdürülebilirlik konusu görmezden gelinemez. Yukarıda verilen örneklerle paralel olabileceği gibi bilimsel çalışmaların meydana getirilmesinde oluşturulan deneyler için de aynı şekilde geçerlidir. Unutmayalım ki dünyadaki kaynaklarımız sınırlıdır ve bir gün tükenecektir. Dolayısıyla akademik çalışmalarımızı hazırlarken gelecek nesillere daha sağlıklı bir dünya bırakabilmek adına elimizden gelen en basit konuyu dahi ciddiye almamız gerektiğini düşünüyoruz.
Tez Hazırlama ve Takım Çalışması
Türkiye eğitim sisteminin temel problemleri arasında bireyselcilik geldiğini düşünüyoruz. Oysa aynı kişiler iş hayatına atıldığında tamamen takım çalışmasına yönelik olarak faaliyetlerde bulunmak durumunda kalıyor. Daha doğru ifadeyle Türk insanı ekip çalışmasına çok yatkın olarak iş hayatına başlamıyor. Bunun temel nedeni eğitim hayatımızın bireysel olarak yönlendirilmesidir. Kısacası bize okullarda bireysel olarak başarıyı yakalamak ve buna göre planlama yapmak gerektiğini öğretiyorlar. Ancak iş hayatına geldiğinde ise bunun doğru olmadığını ve ekiple birlikte hareket etmek gerektiğini ve başarının ancak ekip çalışmasıyla ortaya çıkabileceğini ifade ediyorlar. Dolayısıyla insanlar bu süreci anlamakta problem yaşamakta ve geçmişteki alışkanlıklarını bırakmaları gerektiğini idrak ediyor. Elbette bu süreç gerçekleşene dek pek çok kayıp ve olumsuz deneyim yaşanıyor. Kısacası üniversite öğrencilerine tez hazırlama ve takım çalışması noktasında çeşitli eğitimler verilmelidir. Çok fazla öğrencinin ilgi gösterdiği tezsiz yüksek lisans bitirme projesi hazırlama aşamasında bu tür konuların işlenmesi gerektiğini düşünüyoruz. Ayrıca eğitime ek olarak tez yazma sürecinin yalnızca bir kişi özelinde değil; birkaç kişiyle birlikte meydana getirilmesi gerektiğini düşünüyoruz. Bu çerçevede öğrencilerin inisiyatif alma imkanı bırakılmalı ve öğrencilerin birlikte çalışmak suretiyle tezleri meydana getirmeleri gerektiği düşüncesini paylaşıyoruz. Ancak bu sayede iş hayatında kendilerine çok fazla lazım olacak takım çalışması faaliyetlerini tam manasıyla hayata geçirmelerinin mümkün olacağına inanıyoruz. Aksi durumda eğer günümüzdeki gibi okulda bireysellik; iş hayatında ekip çalışması talep edilirse insanlarımız konuyla alakalı önemli problemler yaşamaya devam edecektir.
