Yüksek Lisans
Lisansüstü programların temel olarak iki farklı kategoriye ayrıldığını biliyorsunuz. Bunlar tezli ve tezsiz yüksek lisans programlarıdır. Tezli programlara ALES sınavına girip başarılı olma koşulu ile kayıt olabilirsiniz.
Oysa tezsiz programları ise herhangi bir sınava girmeden doğrudan kayıt olabilirsiniz. Geçmiş yıllarda tezsiz programlara da ALES sınavı ile giriliyor olsa dahi günümüzde bu durum yukarıda ifade edildiği şekilde değişmiştir. Bu çerçevede aslında akademik kariyer düşünmeyen bireyler için avantajlı bir durum meydana geldiğini ifade edebiliriz. Elbette ki enstitüler ve üniversiteler arasında farklılık olmakla birlikte kayıt olmayı düşündüğünüzle ilgili programların ön koşullarını sağladığınız durumda dört yıllık eğitim veren fakültelerden mezun olmanın sonrasında dilediğiniz yüksek lisans programına kayıt olabilirsiniz. Ancak tezli programlara kayıt oluyorsanız bazı ön koşulları sağlamanız tek başına yeterli olmayacaktır. Burada ALES sınavından ilgili programın talep ettiği taban puanı almak durumundasınız. Aşağıda göreceğiniz üzere öncelikli olarak tezli yüksek lisans programları ve tezsiz yüksek lisans programları hakkında bilgiler verilecektir. Devamında ise yüksek lisans tezi nedir ve yüksek lisans makalesi hakkında bazı bilgiler sizlerle paylaşılacaktır. Aşağıda öncelikle içindekiler kıskana göz atalım ve devamında ise açıklığını tek tek incelemeye devam edelim.
3.1. Tezli Yüksek Lisans Programları
Üst kısımda kısaca giriş yaptığımız üzere yüksek lisans programları iki ana kategoriye ayrılmaktadır. Bunlardan ilki tezli yüksek lisans programları olarak karşımıza çıkar. İsminden de anlaşılacağı üzere ilgili programların tamamlanması neticesinde adı verilen bilimsel araştırma raporunu meydana getirilmesi gerekir. Aslında tezsiz programlar ile dersler açısından inanılmaz farklılığın bulunduğunu ifade etmek mümkün değildir. Dolayısıyla da asıl farklılık tez veya yüksek lisans dönem projesi arasında ortaya çıkmaktadır. Geçmiş yıllarda öyle olmasa bile içinde bulunduğumuz dönemde tezli programlara akademik kariyer düşünen bireylerin daha fazla ilgi gösterdiğini ifade edebiliriz. Dolayısıyla da yüksek lisanstan sonra eğitim hayatına devam etmeyi düşünmeyen bireyler için tezli programların bir mantığı olmayacaktır. Yine de tezsiz programdan mezun olduğunuz durumda uzun vadeli doktora yapma imkanınız bulunmadığından dolayı tezli yüksek lisans programları içerisinde eğitim almak mantıklı bir yaklaşım olabilir. Kısacası tezli yüksek lisans programları geçmişten bugüne dek en fazla ilgi gören programlarından birisiydi. Ancak şu an için tezsiz programlarda daha fazla öğrencinin olduğunu düşünüyoruz.
Tezli yüksek lisans programları başvurusu koşulları üniversiteler arasında değişkenlik gösterir. Bu sebeple nedir ki eğitim almayı planladığınız üniversite ve hatta enstitü özelinde araştırmalarınızı yönlendirmenizi tavsiye ediyoruz. Akademik takvimde ilan edildiği şekilde her bir enstitü birinci ve ikinci yarıyılda başvuru süreçleri ile alakalı bilgileri internet sayfalarında ortaya koymaktadır. Burada ortaya konulan bilgilerle öğrencilerin başvuru için yapması gerekenler ve ilgili programların kayıt kabul şartları ortaya konulmaktadır. Tezli programlara başvuru yapacak öğrencilerin öncelikli olarak ALES sınavına girmiş olması ve bundan ilgili programın talep ettiği asgari puan almış olması gerekmektedir. Dolayısıyla da yılda iki defa yapılan bu ALES sınavı ile alakalı henüz üniversitede eğitim yürürken başvuru yapmanız mantıklı bir yaklaşım olacaktır. Dolayısıyla henüz üniversiteden mezun olmadan dahi ALES sonucunuzu alıp bir kenara koymanızda fayda vardır. Tezli yüksek lisans programları başvuru süreci geldiğinde ise ALES ile ilgili belirsizlik karşınızda durmayacaktır. Bunun yanında diploma notu, İngilizce düzeyi veya çeşitli ön koşullar talep ediliyor olabilir. Bu koşulları sağlayıp sağlamadığınız veya sağlamak için neler yapabileceğiniz konusunda yapacağınız araştırmalarla ilgili programlara kayıt olmak için ön koşulları sağlamanız gerekmektedir. Tezli yüksek lisans programları öğrenci seçiminde daha titiz davranmakta ve kontenjan olarak da daha az öğrenci kabul etmektedir. Bu durumun bilincinde olarak gerekli araştırmaları yapmanız ve sonrasında başvurular oluşturmanız mantıklı bir yaklaşım olacaktır. Hemen hemen ülkemizdeki tüm üniversitelerde tez yazma sürecini tamamlamak yüksek lisanstan mezun olacağınız manasına gelmez. Çünkü pek çok üniversite yüksek lisans makalesi meydana getirilmesini ve bunun bir hakemli dergide yayınlanmasını talep etmektedir. Dolayısıyla da tez yazan bir öğrencinin makale yayın koşulu hemen hemen her üniversitede vardır. Bu çerçevede genellikle tezin özeti şeklinde meydana getirilen ve hakemli bir dergiye onay için sunulan çalışmaların yayınlanması şeklinde ilerleme yapılmaktadır. Elbette birden çok makale yayınlamanızın önünde herhangi bir engel yoktur. Burada ifade etmeye çalıştığımız tezli yüksek lisans programlarından mezun olmak adına meydana getirilmesi gereken yüksek lisans makalesidir.
3.2. Tezsiz Yüksek Lisans Programları
Yüksek lisans programlarının ikinci ana kategorisi ise tezsiz yüksek lisans programları olarak görünmektedir. Tezsiz yüksek lisans programlarına başvuru için geçmişte aynı testlerde olduğu gibi ALES sınavı bir ön koşuldu. Ancak yapılan değişiklikle birlikte yüksek lisans programlarını öğrenci kabulünde ALES sınav şartı ortadan kaldırılmıştır. Buradaki temel amaç akademik kariyer hedeflemeyen ancak kendisini lisansüstü programlarda geliştirmek isteyen öğrenciler için kolaylık sağlamaktır. Dolayısıyla da dört yıllık eğitim veren fakültelerden mezun olduktan sonra başvurmayı düşündüğünüz programın ön koşullarını sağlıyor olma şartı ile ALES sınavına girmeden yüksek lisans eğitiminize tezsiz programlarda başlayabilirsiniz. Özellikle iş hayatında kendini geliştirmek ve yönetsel beceriler kazanmak amacıyla işletme yönetimi gibi programlarda master yapmak isteyen öğrenciler için gerçekten faydalı bir uygulama olmuştur. Elde edilen rakamlar gösteriyor ki bu tür çalışma sayesinde artık çok fazla vatandaşımız yüksek lisans eğitimini tamamlamaktadır. Tezsiz yüksek lisans programlarında aynı tezde olduğu gibi ders süreci vardır ve ders sürecinin tamamlanması neticesinde ise yüksek lisans dönem projesi adı verilen tez benzeri ancak daha kısa ve sade bir çalışma meydana getirilmesi gerekir. Tezsiz programda olsanız dahi yüksek lisans dönem projesi meydana getirmeden diploma almanız mümkün değildir.
3.3. Yüksek Lisans Tezi Nedir?
Yüksek lisans makalesi hakkında inceleme yaparken yüksek lisans tezi nedir sorusuna da birkaç cümle vermek gerekiyor. Yukarıda ifade edildiği gibi tezli programlarda meydana getirilmesi gereken bilimsel araştırmaya yüksek lisans tezi nedir sorusunun yanıtı diyebiliriz. Dolayısıyla da tezli programlarda eğitim gören öğrencilerin meydana getirmesi gereken bilimsel araştırma raporudur diyebiliriz. Bu çalışma konusu tamamen size atanacak danışmanla sizin karar vereceğiniz bir konu üzerinde olabilir. Genellikle bir sınırlandırma söz konusu olmasa da sizin ve danışmanın ilgi alanına giren ve muhtemeldir ki eğitim gördüğünüz programla ilgili bir konu hakkında bilimsel araştırma yapmanız gerekir. Tez yazma sürecinde genellikle standart süreçlerden söz edilmediğinden dolayı size atanacak danışman çok önemlidir. Bu sebeple mümkün mertebe hakkında fikir sahibi olduğunuz bir danışmanla süreci yürütmeniz önerilmektedir. Danışmanla birlikte süreci yürütürken ortak frekansı yakaladığınız taktirde asgari sorunla sonuca gitmeniz mümkün olacaktır.
3.4. Yüksek Lisans Makalesi Hakkında
Son kısımlara gelirken asıl inceleme konumuz olan yüksek lisans makalesi hakkında birkaç cümle kurmak istiyoruz. Üst kısımlarda kısaca bilgi verildiği üzere tezli programlardan mezun olmak adına artık pek çok enstitünün öğrencilere hakemli bir dergide yayınlanmış makale şartı getirdiği görülmektedir. Bu ifadenin Türkçesi şudur: Tezli programlardan mezun olmak için tez yazmanız kendi başına yeterli değildir. Dilerseniz tezin içeriğinden ürettiğiniz bir makale veyahut herhangi bir konuyla alakalı Türkiye’de faaliyet gösteren süreli yayın olarak tabir edilen dergilerde bir makale yayınlamanız icap eder. Bu işlemin en kolay ve en pratik yolu meydana getirdiğiniz test çalışmasının sadeleştirilmiş biçimi olduğundan dolayı genellikle öğrencilerin tez ile birebir aynı olacak şekilde makale meydana getirdiği görülmektedir. Hakemli dergiye yayın hazırlamak bildiğiniz üzere kolay süreçlerden meydana gelmez. Dolayısıyla da bu süreç içerisinde sizin için en kısa yoldan sonuca gidilecek aşama muhtemeldir ki üniversitenin veya enstitünün dergileridir. Dolayısıyla da okulunuzda böyle bir süreli yayın dergisi varsa tezin özeti şeklinde bir çalışmayla başvurmanız mümkündür. Genellikle iki kişilik hakem heyetinden oluşan bir grubun inceleyeceği makalenizle alakalı çeşitli eleştiriler verilmesi doğaldır. Bunların yayın şartlarını ve talep edilen eleştirileri yerine getirdiğiniz taktirde makalenizi yayınlamanız mümkün hale gelir. Son olarak bu konuyla alakalı ifade edilmesi gereken kesinlikle süreli yayınlarda makale yazılması gerekmelidir. Bununla alakalı enstitüye göre değişkenlik göstermekle birlikte genellikle bildiriler de kabul görmektedir. Hangi şartları ile alakalı koşullara tabi olduğunuzu öğrenmek adına en doğru bilgiyi enstitüden alabilirsiniz.
