Tez Hazırlama Takvimi ve Tez Planı

Milyonlarca insanın eğitim gördüğü üniversiteler bilginin üretim kaynağı olarak görünmekle birlikte, kontrolsüz şekilde büyüme neticesinde ortaya çıkan mevcut büyümeyi tüm akademik kategorileri yaymamıştır. Bunun neticesinde ise fakülte veya lisans üstü eğitim alan herkesin eşit düzeyde kendini geliştirdiği ve hepsinin inanılmaz faydalar gördüğünü ifade etmek mümkün olmayacaktır. Konuyla alakalı doğru şekilde tez yazma süreci ile ilgili neler yapılabileceği konusunda düzenli olarak bilgi paylaştığımız halde insanların yeterli bilgiye sahip olmadığını gözlemliyoruz. Açıkçası burada öncelikli olarak öğrencilerin tez hazırlama takvimi ve tez planı oluşturmadıklarına şahit oluyoruz. Oysa aynı insanlar çalışma hayatında onlarca plan meydana getirmekte ve bu planların zaman içerisinde gerçekleşip gerçekleşmediğini sıklıkla kontrol etmektedir. Hatta kendilerinin kontrol etmesi bir yana daha üst düzey yöneticilerin bunları kontrol ettiği ve kendilerinden geribildirim talep ettiği aşikardır. Hayatımızın hemen hemen her anında çeşitli planlamalar yapmamız gerçeği karşımızda duruyorken, konu akademik çalışmalar olduğunda doğru bir planlama yapılmadığını sıklıkla şahit oluyoruz. Bunun neticesinde ise başarılı şekilde tez yazma sürecinin tamamlanması bazı durumlarda mümkün olmayabiliyor. Bazı durumlarda ise tez hazırlama süreci başarılı şekilde tamamlanıyor olsa dahi ortalamanın 2-3 katı emek sarf edildiği gerçeği karşımızda durmaktadır. Dolayısıyla da bu gibi durumları önleyebilmek adına günümüzdeki en önemli problemi, inceleme konumuz olan zamanı son derece etkin ve verimli kullanmamaktır. Tez hazırlama takvimi ve tez planı istisnasız olarak tüm çalışmalarda meydana getirilmeli ve açıkçası bu süreçler tüm üniversitelerde zorunlu olarak uygulanmalıdır. Aksi durumda danışmanın ya da öğrencinin inisiyatifine bırakıldığında standarttan uzak bir şekilde planlamalar yapıldığı görülür. Hatta bazı üniversitelerde öğrencilerin hiçbir şekilde planlama yapmadığı ve rastgele olarak ilerleme gerçekleştirdiği görülür. Oysa bu çok yanlış bir bilimsel araştırma yöntemidir. Kısacası önerimiz şudur ki en basit bir bilimsel araştırma gerçekleştiriyor olsanız dahi bir planınız olmalı ve zaman içerisinde ilerleme yaptıkça bu plana uygun şekilde sürecin ilerleyip ilerlediğini kontrol ediniz. Aksi durumda zaman kaybını daha fazla yaşayacaksınız.

Tez Yazım Programları

Bilgi üretmek amacıyla meydana getirilen akademik çalışmalar günümüzde adeta evrim geçirmektedir. Çünkü tez yazım programları aracılığı ile bilimsel araştırılarak meydana getirmek 2024 yılı itibari ile mümkündür. Çünkü burada başta yapay zeka araçları olmak üzere çeşitli alternatiflerle tez yazım programları kullanılır ve böylelikle öğrencinin daha hızlı şekilde sonuca gitmesi mümkündür. Ancak intihal gibi durumları önleyebilmek adına bu tür programlara karşı önlem alınmaya başlandığı düşünüldüğünde, yine her şekilde insan faktörü ile alakalı konular ön plana çıkacaktır. Elbette ki yapay zeka araçlarından yararlanacağız ve işlemleri yerine getirirken zamanı verimli kullanmak adına bu tür yeniliklerden faydalanacağız. Ancak bu demek değildir ki oradaki bilgilerin doğrudan kopyalanması suretiyle çalışmamıza entegre edilmesi mantıklı bir yaklaşımdır. Bunun tam aksine yapay zekadan yararlanacağız ancak günün sonunda çalışma sahibi olarak bizim bilgiyi kaynaktan doğru şekilde alıp çalışmamıza entegre etmemiz gerekecektir. Diğer taraftan tez yazma programları denildiğinde söz konusu işlemin yapılacağı platformlarda kastediliyor olabilir. Örnek vermek gerekirse Microsoft Word programı günümüzde meydana getirilen bilimsel çalışmaların neredeyse tamamına yakınının kullanıldığı yazılımdır. Burada formatla alakalı konular başta olmak üzere metni oluşturacak çok önemli özellikler yer alır. Matematiksel formüller gibi teknik detayların bulunmadığı çalışmalarda genellikle Microsoft Word programı tercih edilir. Kaldı ki formüllerle alakalı çalışmalarda da kullanılıyor olsa da matematik çalışmalarında genellikle LateX programı tercih edilir. Microsoft Word dışında çeşitli alternatifler olsa da tez yazma süreci ile alakalı en yaygın program olması nedeniyle sıklıkla tercih edildiğini biliyoruz.

Referans Yönetim Programları

Tez yazma sürecinde atıf yapmanın olmazsa olmaz olduğunu artık hepimiz biliyoruz. Bu atıfların sayısı arttıkça problemler yaşandığından dolayı insanların işlemlerini kolaylaştırmak maksadıyla çeşitli referans yönetim programları hayatımıza girmiş durumdadır. Kullanıldığı ülkeye ve üniversitelere göre değişkenlik göstermekle birlikte başta Mendeley olmak üzere Zotero, Papers, Qiqqa, EndNote ve Citavi gibi çeşitli alternatifler referans yönetim programları olarak yaygın şekilde kullanılmaktadır. Bu tür programlar insan faktörünün meydana getireceği hataları ortadan kaldırmak ve metin içerisinde kullanılan kaynaklarla, kaynakçanın uyumlu şekilde oluşturulmasını sağlaması adına önemli faydalar sağlamaktadır. Ancak bizim önerimiz söz konusu programları kullanmak yerine manuel olarak çalışma sahibinin kaynakça meydana getirmesidir. Çünkü ülkemizdeki tüm üniversitelerde dillerden düşmeyen APA formatı neredeyse her bir üniversitede farklı şekilde kullanılmaktadır. Örnek vermek gerekirse bazıları cilt sayısını italik isterken bazıları bunun normal şekilde yazılmasını talep etmektedir. Veyahut APA formatında hiç bulunmayan kalın punto ile çeşitli bilgilerini ortaya konulmasını talep eden üniversiteleri gördük. Dolayısıyla da söz konusu programlar dünya üzerinde kabul görmüş sisteme göre çalıştığından dolayı olası bir hata durumda, sizin tekrar kaynakçayı oluşturup manuel olarak düzenleme yapmanız gerekir. Bu gibi durumları ortadan kaldırmak adına biz referans gösterme programlarının kullanılmasını tavsiye etmiyoruz. Teziniz içerik açısından onay aldığı takdirde metin içerisinde kullanılan referanslarla kaynakçanızı yan yana açıp tek tek kontrol etmek suretiyle insan faktörünün meydana getireceği hataların da önüne geçebilirsiniz. Bu işlem çok zor gibi görünüyor olsa da emin olunuz yarım saatte tamamlanabilir.

İntihal Ölçen Programlar

Akademik çalışmalarla alakalı birincil öncelik olarak ne gelirdi diye sorulsa herhalde intihal konusu en çok oranı yakalardı. Bütün öğrencilerin dilinden düşmeyen intihal ölçen programlar bulunmaktadır. Bu programlar en basit ifadeyle literatürde yer alan tüm kaynakların taratıldığı yazılımlardır. Meydana getirdiğiniz tez veya diğer akademik kategoride yer alan çalışmalar sistemde test edilmekte ve literatürde yer alan kaynaklarla kıyaslanmak suretiyle kopyalayıp yapıştırdığınız kısımlar tespit edilmektedir. Eğer böyle bir şey yapmadıysanız tabii ki problem olmaz ancak intihal ölçen programlar en ufak hatanızı affetmeyecektir. Bu çerçevede dünya üzerinde en çok kullanılan program ithenticate’dir. Üniversitelerde kullanılan versiyonu Turnitin olarak biliniyor olsa da aslında iki yazılım da aynı şirkete aittir. Dünya üzerinde ve dolaylı olarak da ülkemizde de en çok kullanılan program budur. Yabancı sermayeli olan bu şirket dünyada en çok kullanılan program olarak günümüzde de görülür. Bunun yanında Grammarly, Copyscape ve Plagscan gibi çeşitli programlarda pek çok insan tarafından kullanılmaktadır. Ayrıca ülkemizde geliştirilmiş milli yazılımlar bulunmaktadır. Son birkaç yıldır bu yazılım kullanılıyor olsa da açıkçası Turnitin kadar kaliteli ve nitelikli değildir. Özellikle birkaç kelimelik benzetmeleri yakaladığından dolayı olması gerekenden daha yüksek oranda intihal varlığını tespit etmektedir. Daha doğru tabirle böyle bir intihal yoktur ancak kelimeleri sırasıyla algoritma algılayamadığından dolayı daha fazla oran çıkmaktadır. Oysa gerçek manada bilgi hırsızlığı durumu söz konusu değildir ve programın çok verimli çalışmadığını işaret eden bu durum önemli bir problemdir. Aralardan kelime değiştirme gibi durumlara tespit etmek için kullanılan bu algoritma doğru şekilde çalışmamaktadır. Sonuçta meydana getirilen bilimsel çalışmalar Türkçedir ve kullanılan kelimeler dünyanın her yerindeki Türkçe çalışmalarda aynı şekilde yer alır. Burada mühim olan sistematik biçimde sıralı benzetmeler yakalamaktır. Dolayısıyla olması gereken, gerçek olarak intihal yapılmış çalışmaları tespit etmek olmalıdır. Yine de yerli bir yazılım olması nedeniyle desteklenmesi gereken bu program açıkçası biraz daha iyileştirilmek durumundadır.