Tez Savunması Başarısız Olursa Ne Olur?
Akademik araştırmalar önemli düzeyde emek ve zaman harcanarak meydana getirilen çok özel çalışmalardır. Her ne kadar yoğun emek-zaman harcanıyor olsa bile başarı her daim garanti değildir. Öğrenciler için tüm akademik düzeylerde olası olumsuzluklara daima hazır olunmalı ve tez savunması başarısız olursa ne olur? gibi sorular zihninizde belirdiğinde panik yapmadan çözüm odaklı hareket etmeniz tavsiye edilir. Amiyane tabirle ah-vah demektense ben bu sorunu nasıl çözerim? Düşüncesi içerisinde olmalı ve buna göre hemen pozisyon almalısınız. Ortaya çıkarılan bu belgenin tamamen incelenmesi neticesinde tez savunması başarısız olursa ne olur sorusuna tatmin edici bir yanıt alacağınızı taahhüt ediyoruz. Böylelikle olası problem yaşanma durumunda neler yapmanız gerektiği noktasında çeşitli düşünceleriniz bulunacaktır. Geriye kalan ise yukarıda anlatıldığı gibi çözüm odaklı düşünmek ve buna göre eyleme geçmek olacaktır.
Tez Savunma Süreci Hakkında
Onca emekle meydana getirdiğiniz akademik çalışmanızın kaderi bu aşamaya bağlıdır. O halde tez savunma süreci hakkında ortaya koyacağınız performans doğrudan kaderinizi etkileyecektir. Bununla alakalı çeşitli standart prosedürler ortaya konulmamış olsa dahi genellikle tez savunma süreci hakkında yapılabilecekler bellidir. Örneğin PowerPoint programında bir sunum dosyası hazırlanır ve jüri heyetine tezin anlatılması için gerekli hazırlıklar ortaya konur. Sunum hazırlama süreci ile hakkında söylenebileceklerin en önemlisi, daha az yazı ve maksimum sayıda görselin kullanıldığı bir dosya hazırlanmasıyla savunma aşamasında jüri heyeti etkilenmeye çalışılır. Elbette tez savunma aşamasında görsellerden yararlanmak gerekli olmakla birlikte temel performans öğrencinin kendisinin ortaya koyacağı yetkinlikle belirlenecektir. Böyle bir çalışmanın neden yapıldığı, tezin sınırlı veya tez yazarken ne tür problemlerle karşılaşıldığı gibi durumlar karşı tarafa açık şekilde anlatılmalıdır. Bilimsel açıdan meydana getirilen çalışmayla alakalı tatmin edici sonuçlara yer verilmesi yine tez savunması sürecinde önemli faydalar sunacaktır. Tez savunma süreci ile alakalı pasif bir danışmanla jüriye katılmak önemli bir problem teşkil eder. Burada zaten o aşamada yapacak bir şeyiniz yoktur ancak tez danışmanı seçiminin önemli olduğunu emin olun bu süreçte dahi gözlemle bileceksiniz. Konuya hâkim olan ve bilimsel bir araştırmanın nasıl yapıldığını doğru şekilde ortaya açık olan bir insanın savunma aşamasında başarısız olması zayıf bir ihtimaldir. Elinizden gelen her şeyi yaptınız ve buna karşın tez savunması başarısız olursa ne olur araştırması içerisine girdiyseniz işler beklendiği gibi gitmiyor demektir. Bu durumda önce aşağıda olası senaryoları konuşalım ve devamında çözüm alternatifleri sunalım.
Düzeltme Şartıyla Tezin Onaylanması
Tez savunma aşamasında karşılaşabileceğiniz senaryolardan birincisi düzeltme şartıyla tezin onaylanması olarak görünmektedir. Bu senaryoya iyi diyemeyeceğimiz gibi çok kötü de diyemeyiz. Hatta tez savunması başarısız olursa ne olur noktasında eğer düzenleme koşuluyla geçtiyseniz tabiri caizse kazayı küçük sıyrıklarla atlattınız diyebiliriz. Çünkü düzeltme şartıyla tezin onaylanması demek bazı işlemleri yerine getirmeniz koşuluyla mezun olmanızın önündeki engelleri kaldırmanız demektir. Böyle bir durumla karşılaştığınız anda taleplerin her ne olduğunu yazılı olarak tek tek kayıt altına alınız. Kayıt altına aldığınız bu bilgileri jüri heyetine onaylatıp doğru anladığınıza emin olunuz. Takip eden aşamada ise tezinizdeki olası problemleri tam olarak istenen şekilde yerine getirmeniz gerekmektedir. Yerine getirdiğiniz söz konusu işlemleri ara süreçte teslim zamanı gelmeden mutlak suretle ilgili kişilerin kontrol etmesini sağlayınız. Sonrasında ise tam olarak istenen şekle getirdiğinizden emin olursanız onay için kendilerine sunabilirsiniz. Böylelikle işlemleri doğru şekilde gerçekleştirirseniz Düzeltme şartıyla tezin onaylanması işlemlerini yerine getirmiş olacak ve imzaları alacaksınız. İmzaların alınması demek tezin onaylanması manasına geldiğinden dolayı artık ilgili evrağı enstitüye teslim edip mezuniyetin keyfini yaşayabilirsiniz.
Tezin Tamamen Reddedilmesi
Tez savunma süreci hakkında karşılaşabilecek en kötü senaryo tezin tamamen reddedilmesi durumudur. Eğer tez savunması başarısız olursa ne olur durumuyla karşı karşıya kaldıysanız üzülerek belirtmek gerekir ki maalesef ta en başa döndünüz. Bugüne dek gözlemlendiği üzere tezini tamamen reddedilmesi durumu çok nadir olarak karşımıza çıkmaktadır. İstatistik bilimi ile alakalı her ihtimal mümkün olabildiğinden dolayı tezin/projenin kabul edilmemesi durumu dikkatinizden kaçmamalıdır. Unutmayın ki ihtimal ihtimaldir ve her daim karşınıza çıkabilir. Elbette buraya gelmeden önce böyle bir durumla karşı karşıya kalmamak adına yapmanız gerekenleri biliyor olmanız gerekirdi. Şu an nedeni önemsiz olmakla birlikte tezin tamamen reddedilmesi durumu söz konusu ise artık eğitim sürenizle alakalı kalan zamanı değerlendirip ne tür bir çözüm getireceğinizi düşünmeniz gerekir. Zaten tez savunması başarısız olursa ne olurdu durumuyla karşı karşıya kaldıysanız, jüriye katılan kişiler sizin çalışmanızdaki problemleri sıralamış olmak durumundadır. Söz konusu problemleri kayıt altına alıp problemin giderilmesi için neler yapılabileceğini araştırmanız gerekiyor. Gerekiyorsa ilgili kişilerle tekrar görüşmek suretiyle çözüme yönelik alternatifler hakkında araştırma yapınız. Tez düzenlemeyle alakalı gerekli prosedürleri yerine getirmek ve sonrasında tekrar tez savunma sınavına girmeniz gerekir. Tezin kabul edilmemesi durumunda muhtemeldir ki çok fazla düzenleme alırsınız. Burada ya konu başlığı değişir ya da araştırma yöntemi tamamen değiştirilir. Her halükârda en az %50 kayıp (belki çok daha fazlası) söz konusu olduğundan dolayı yeterli zamanınızın bulunması önemli bir etkendir. Eğer zaman yoksa okuldan atılma durumuyla karşı karşıya kalabilirsiniz.
Başarılı Savunmayla Tezin Aynen Onaylanması
Tez savunma aşamasında en güzel senaryo başarılı savunmayla tezin aynen onaylanması seçeneğidir. Eğer böyle bir seçenekle karşı karşıyaysanız tebrikler, kutlamalara başlayabilirsiniz. Kısacası başarılı savunmayla tezin aynen onaylanması bir öğrencinin en çok hayalini kurduğu süreçtir. Eğer hakkaniyetli ve bilge bir danışmanınız varsa sizi doğru şekilde yönlendirmişse, böylelikle tezin kabul edilmesini sağlamıştır. Tabii ki sizin savunma aşamasındaki performansınız, diğer jüri üyelerinin konuya yaklaşımı veya çeşitli diğer etkenler durumu ortaya çıkmasında sebepler arasında gösterilebilir. En nihayetinde amacımız tezin aynen kabul edilmesi seçeneği olduğundan dolayı bununla alakalı yapılması gerekenleri araştırıp doğru şekilde tez savunma aşamasını gerçekleştirmek gerekir. Üniversitedeki tez hazırlama aşamasında her ne yaptıysanız tez savunması başarısız olursa ne olur araştırması içerisine giren öğrencilerle deneyimlerinizi paylaşmanız toplum yararına önemli faydalar sağlayacaktır. Bilimsel açıdan karşı tarafı ikna eden ve gerçek manada olması gerektiği gibi akademik çalışmaları hazırlayan bireylerin muhtemeldir ki bu aşamada başarıyla işlemleri yerine getirmesi mümkün olur.
Savunma Aşamasında Tezin Başarılı Olması İçin Dikkat Edilmesi Gerekenler
Ulaşılan son başlıkta savunma aşamasında tezin başarılı olması için dikkat edilmesi gerekenler konusuyla ilgili bildiklerimizi aktaralım. Öncelikli olarak tez savunma aşaması son süreç olduğundan dolayı, bugüne dek onlarca farklı değişkeni doğru şekilde yapmış olmanız gerekiyordu. Anlatılanlardan hareketle savunma aşamasında tezin başarılı olması için dikkat edilmesi gerekenler arasında söylenebilecek ilk şey doğru konu başlığı seçimi ve doğru araştırma yöntemi tercihidir. Takip eden aşamada ise konu başlığı üzerinden kavramsal çerçeveyi doğru şekilde oluşturmak son derece önemlidir. Bu bölüm içerisinde genel bilgilerin doğru şekilde aktarılması, yabancı kaynaklara yer verilmesi, alanyazında ihtiyaç duyulan bilgilere yanıt verecek şekilde hazırlanması çok önemlidir. Ayrıca konu başlığı ile alakalı araştırma yönteminin doğru şekilde tasarlanması ve bundan daha önemlisi de tasarlanmış uygulamaların doğru şekilde yerine getirilmesi gerekir. Örneğin anket uygulamasına karar verdiniz ve örneklem seçimini bilimsel olarak kabul görecek yöntemlerle yerine getirmiş olmanız önemli bir katkı sağlar. Takip eden süreçte ise verilerin doğru şekilde SPSS analize tabi tutulmuş olması ve nihayetinde bulguların doğru istatistik veri analizleriyle ortaya konulması gerekmektedir. Tüm bunları yaptınız ve tartışma-sonuç gibi kısımları da bilimsel açıdan olması gerektiği gibi yaptıysanız böyle bir tezin kabul edilmeme ihtimali çok zayıftır. Yukarıda anlatılanları dikkate almış öğrencilerin tez savunması başarısız olursa ne olurdu sorusunu akıllarına dahi getirmelerine gerek yoktur. Ayrıca savunma aşamasına gelmeden önce format açısından işlemlerin düzgün yapılması ve yapılan işlemlerin jüri heyetine, tez savunma sürecinde bilimsel açıdan ikna edici şekilde anlatılması başarıyla mezun olmanıza katkı sağlar.
