
Tez Teslim Sonrasında Hakemli Dergiye Makale Yazılması
Akademik çalışmaları meydana getirme ile ilgili olarak her geçen gün işlemleri daha da zorlaştırma yoluna gitmektedirler. Geride kalan yıllarda incelenen tezlere bakıldığında sürecin nedenli evrildiğini anlamak mümkün olmaktadır. Tamamen arz talep dengesi ile alakalı olduğunu düşündüğümüz bu durum neticesinde tez yazma süreci ile alakalı işlem yapan öğrencilerin çok olması nedeniyle bu aşama içerisinde çeşitli prosedürler ve süreçler eklenmektedir. Pek çoğunuzun bildiği üzere günümüzde tezi başarılı savunmanız diplomayı alacağınızı anlamına gelmiyor. Çünkü bir çok üniversite tez teslim sonrasında hakemli dergiye makale yazılması gibi işlemler talep etmekte ve siz bu süreci yerine getirmezseniz diplomayı alamazsınız. Hal böyle olunca da işlemlerden bir yenisi daha tez yazma aşamasının sonuna eklenmiş olarak görünmektedir. Mevzubahis konuyla alakalı yukarıda anlatılanların gerçeklik payı olup olmadığı tamamen bizim görüşümüz olmakla birlikte eğer ki bu düşünce yapısı içerisinde hareket ediliyorsa olması gereken Türkiye’deki bütün üniversitelerinin bu süreçleri uygulaması olmaz mıydı? Açıkçası bazı üniversitelerde hakemli dergiye yazılması talep ediliyorken bir başkasında talep edilmemesi fırsat eşitsizliği kavramını tekrar düşünmemize etki etmektedir. Çünkü herhangi bir üniversitede bunu yerine getirmeyen öğrenciler bulunurken, siz bin bir zahmetle süreli yayın olarak tabir edilen makalelere bir yayın kabul ettirmek durumundasınız. Bireysel manada bakıldığında kariyer gelişim açısından önemli bir işlem olmakla birlikte bunu hayatı boyunca hiçbir şekilde kullanmak istemeyen bireyler için gerçek manada zorlu ve zahmetli bir süreç olduğunu ifade edebiliriz. Bize göre tez teslim sonrasında hakemli dergiye makale yazılması ya tüm üniversitelerde zorunlu olmalı ya da tamamen kaldırılmalıdır. Aksi durumda ciddi manada eşitsizlikten söz edebiliriz.
Tez Yazma Sürecine Psikolojik Olarak Hazırlık
Gerek akademisyenlerin gerekse de öğrencilerin tez yazma sürecine psikolojik olarak hazırlık konusuyla alakalı herhangi bir çalışma içerisinde bulunduğunu düşünmüyorum. Hatta konuya bazı akademisyenler açısından bakacak olursak öğrencilerinin psikolojilerini bozmak maksadıyla ellerinden gelen her şeyi yaptıkları görülmektedir. Tahmin edeceğiniz üzere doğal bir şekilde akademisyenin görevi tez hazırlama aşaması ile alakalı tüm bilgileri öğrenci ile paylaşmasıdır. Ancak uygulamaya geldiğinde durum gerçekten böyle oluyor mu? Kaç yaşına gelmiş yetişkin insanları azarlar tarzda konuşan ve onlara bağırıp çağıran akademisyenlerin bulunduğunu biliyor muydunuz? Maalesef ki çalışma hayatının her anında olduğu gibi akademisyenler arasında da bu denli kişilik problemi olanlar bulunmaktadır. Dolayısıyla da öğrenciye kötü davranmak suretiyle ona psikolojik destek olmak yerine bunu yerle yeksan eden danışmanların sayısı birkaç tane ile sınırlı değildir. Sistemin yapısı gereği akademisyenin genel manada sorgulanamaz oluşu nedeniyle bu durumun çok değişeceğini düşünmüyoruz. İnsanlığın yaşam düzeni ile alakalı hemen hemen tüm konularda eğitimin faydalı olduğuna inanıyor olmakla birlikte aslında bu insanların yüksek düzeyde eğitimli oldukları düşünüldüğünde gerçek şu ki sadece eğitim ve tek başına yeterli olmuyor. Belki de sistem olarak eğitimden ziyade daha çok öğretime odaklanmamız bu durumun ortaya çıkmasında etkili olmaktadır. Çünkü bahsi geçen olumsuz durumları yaşatan insanların eğitimden ziyade herhangi bir teknik konuyla alakalı bilgilerinin olduğunu ifade etmek daha doğru olabilir. Kısacası tez yazma sürecine psikolojik olarak hazırlık yapmak son derece önemlidir. Bu çerçevede elbette son derece hakkaniyetli ve öğrencisini mükemmel düzeyde motive eden danışmanların varlığı da bilinmektedir. Mümkün olduğunca bu tarz akademisyenlerin sayısını artırmak gerektiğinden dolayı kanun koyucuya önemli görevler düşmektedir. Sizin ortalama bir öğrenci olarak tez yazma sürecine ulaştığınızda bu sistemi değiştirmeniz pratikte mümkün olmadığından dolayı öncelikli olarak doğru danışman seçimiyle birlikte sürece başlamanız gerekmektedir. Devamında ise sürece psikolojik olarak hazırlık yapabilmek maksadıyla öncelikle kendi duygu durumunuzu düzeltmeli sonrasında ise karşılaşılacak olan senaryolar arasında araştırma yapmak suretiyle neler yaşayacağınızı düşünmeniz dahi yeterlidir. Zihnimizde bu karşılaşılacak problemlerle alakalı hazırlık yaptığımızda bizim için yapıcı sonuçları olmayacaktır. Diğer taraftan konuyla alakalı gerekli emeği ortaya koymak suretiyle çalışmalar yapılırsa önemli bir akademik problem yaşanmayacağından dolayı süreçle alakalı ilerlemek mümkün olabilecektir.
Tez Yazım Formatları
Bilimsel araştırmalar meydana getirilirken bunların tez ya da proje gibi çalıştaylarda olması önemli olmaksızın farklı şekilde düzen ve intizamda meydana getirilmesi talep edilebilir. Bu çerçevede tez yazım formatları açısından üniversitelere göre sistem değişkenlik gösterebilir. Hatta bırakınız üniversiteleri aynı üniversite çatısı altında eğitim öğretim faaliyetlerine devam eden enstitüler dahi tez yazım formatları konusunda zaman zaman farklı farklı sistemler üzerinden ilerleme talep edebilmektedir. Bu ayrı bir inceleme konusu olduğundan dolayı üzerinde durmayacağız ancak tez yazın formatı çok önemli hale gelmiştir desek yanılmış olmayız. Çünkü bilimsel araştırmaların gerek düzen ve intizam açısından gerekse de referans gösterme düzeni ile alakalı bazı formatlara uygun şekilde meydana getirilmesi gerekir. Zannediyoruz dünya üzerinde en yaygın şekilde kullanılan sistemlerin başında APA formatı gelmektedir. APA formatı dünyanın pek çok ülkesinde yaygın biçimde kullanılıyor olmakla birlikte açıkçası bu sistemi eleştirmek gerekiyor. Çünkü örnek vermek gerekirse Microsoft Word programında tablo veya şekil gibi görsellerin eklenmesi neticesinde tek satır içerisinde ilgili tablo ve şeklin isminin verilmesi ve ancak bu sayede otomatik olarak tablo şekil listelerinin meydana getirilmesi mümkündür. Ancak bu format dünyada en çok kullanılıyor olmasına rağmen tablonun veya şeklin ismini ikinci satırda talep etmektedir. Bunun neticesinde ise tablolar dizininin otomatik olarak meydana getirilmesi mümkün değildir. Kısacası dünya en yaygın kullanılan bir formatın Microsoft Word programında uygulanması mümkün olmayan bir talepte bulunması ve bunu hemen hemen tüm üniversitelerin kabul etmesi mantıktan uzak bir yaklaşım olarak görünmektedir. Dolayısıyla da ilgili formatları meydana getiren kişi ya da kurumların Microsoft Word üzerinde söz konusu durumun uygulanabilirliği konusunda çalışma yapması gerektiğine inanıyoruz. Aksi durumda yüzlerce sayfalık bir tez yazma işlemini tamamladığınızı düşünelim. Bunun içerisinde de 50 tane tablo olsun. Bir bilgi eklediğiniz durumda dahi tabloların listesini otomatik olarak oluşturamayacağınızdan dolayı tek tek sayfa numaralarını kontrol etmeniz gerekmektedir. Bize göre bu 2024 yılında bulunduğumuz düşünülürse akıldan uzak bir yaklaşımdır. Kısacası tez yazım düzenleri enstitüye göre değişkenlik gösterir. Sizin yapmanız gereken enstitünün benimsediği format üzerinden çalışmanızı meydana getirmek olmalıdır. Eğer tez yazım kılavuzunda birden çok seçenek varsa hangi formatı kabul ettiği ile alakalı danışmanla görüşmek suretiyle onun tercihi üzerinden ilerleyiniz. Bu konu tamamen danışmana bırakılmış olduğundan dolayı sizin şahsi düşüncenizin bir önemi olmayacağını üzülerek belirtmek isteriz.
Tez Yazımında SPSS Kullanımı
Bilimsel araştırmalar arasında gösterilen tez ve dönem projesi hazırlanma aşamasında çeşitli yazılımlardan veya farklı programlardan faydalanılması gerekebilir. Dünya üzerinde istatistik veri analizi konusunda en çok kullanılan programlardan birisi olan SPSS sayısal verileri işlemeye yarayan ve bunları anlamlı bulgular haline getiren bir yazılımdır. Bu sebepledir ki özellikle sosyal bilgiler alanlarındaki tez yazımında SPSS kullanımı yaygın biçimde gözlemlenmektedir. Anket veri analizi konusuyla alakalı muadil programlar bulunuyor olsa da hem yıllardır bulunan bir program olması hem de arka planda önemli istatistik ilişkilendirmeleri yapabilmesi nedeniyle bu program dünya üzerinde en çok tercih edilen istatistik veri analizi programıdır. Ayrıca tez yazarken sadece anket gibi uygulamalar üzerinde değil herhangi bir sayısal verilerle alakalı analizleri de bu program yapabildiğinden dolayı zannediyoruz yaygın şekilde kullanımına devam edecektir. Bu çerçevede genellikle öğrencilerin istatistik analiz yapmayı bilmemesi nedeniyle hizmetleri dışarıdan birisini delege etmesi beklenir. Bazı durumlarda ise üniversitedeki tez danışman hocanız istatistikle alakalı bu yazılımı kullanmayı bildiğinden dolayı size yardımcı olabilir. Henüz tez yazma aşamasına başlarken bu konuyla alakalı danışmanla görüşmeniz ve size yardımcı olup olamayacağını netleştirmeniz tavsiye edilmektedir. Böylelikle araştırmanın yöntemi kısmı ile alakalı analizleri kolay şekilde yapmanız ve tezin içerisine entegre etmeniz mümkün olacaktır. En nihayetinde istatistik veri analizi yapılması bir zorunluluk olmamakla birlikte sözel bilim dallarıyla alakalı eleştirileri ortadan kaldırmaması adına mümkün olduğu taktirde kullanılması tavsiye edilmektedir.