Tez Yazımı, Savunma ve Mezuniyet İşlemleri
Öğrencilerin fazlaca bilgiye ihtiyaç duyduğu ama bununla alakalı tek bilgi mercii bulunmadığı hepinizin malumudur. Tez yazımı, savunma ve mezuniyet işlemleri için genelde üniversitelerin web sitelerinden bilgi elde edilir. Sorun olduğunda veya çözüm üretilemediğinde ise bizzat enstitüye gidip tez yazımı, savunma ve mezuniyet işlemleri hakkında bilgi talep edilir. Bu makale ile aşağıda göreceğiniz üzere tez yazım programları, tez yazım teknikler, tez yazımında bilimsel yöntem, tez savunması için hazırlık ve mezuniyet işlemleri hakkında bilgiler kısa kısa size aktarılacaktır.
Tez Yazım Programları (Word, LaTeX vb.)
Kapsamlı bir çalışma ile tez yazımı, savunma ve mezuniyet işlemleri hakkında ilk başlığımız tez yazım programlarıdır. Pek çok öğrenci tez yazım programları olarak yalnızca Microsoft Word programına bilmektedir. Apple bilgisayarlarda Word programının muadili Pages isimli yazılım bulunsa bile, temel manada başka program olmadığı düşüncesi hakimdir. Tez yazım programları açısından konuya bakıldığında gerçekten öğrencilerin %99.9’u bu tür programları kullanmaktadır. Özellikle matematiksel formülleri fazla olan çalışmaların LateX adı verilen yazılım aracılığıyla oluşturduğu bilinmektedir. Uluslararası düzeyde dahi çok az seviyede bu tür program kullanılıyor olmasına rağmen en nihayetinde LateX bir tez yazım programıdır. Bilindiği üzere Microsoft Word programında da matematiksel formüller ve denklemler ifade edilebilmektedir. Bunun için özel çalışmalar yapan şirket öğrenciler ve bilim insanlarının kolaylıkla bunları meydana getirebilmesi adına hazır formül ve denklemler dahi sunmaktadır. Buna rağmen çeşitli avantajları bulunması nedeniyle LateX kullanıldığı görülmektedir. Kısacası tez yazım programları açısından birkaç alternatif bulunuyor olmasına rağmen ulusal ve uluslararası düzeyde meydana getirilen tez çalışmalarının neredeyse tamamına yakını Word programında meydana getirilir.
Tez Yazım Teknikleri
Çeşitli format düzeni uygunluğu açısı dışında bilimsel etik ve ilkeler doğrultusunda bazı tez yazım teknikleri bulunduğunu biliyoruz. Tez yazım teknikleri genel hat itibari ile dünyanın her yerinde aynı şekilde yönlendirilmektedir. Bu çerçevede insanları doğru şekilde ve mümkün olan en kısa yoldan sonuca götürülecek şekilde tez yazım teknikleri hakkında bilgilerinin olması beklenir. Genel manada bakıldığında tez yazımı, savunma ve mezuniyet işlemleri ile alakalı süreçlerin teknik açıdan prosedürleri belli olmasına rağmen fazla düzeyde göreceli kavramlar sürecin içerisine dahil edilmektedir. Bunun neticesinde ise öğrencilerin zihninde bir karmaşa meydana gelmekte ve kendileri yapacakları konusunda problem yaşamaktadırlar. Bu problemi ortadan kaldırmak maksadıyla tez yazım teknikleri konusunda ulusal bir yayın meydana getirilmeli ve ilgili tarafların tamamının buna uyması beklenmelidir. Aksi durumda doğru şekilde bu işin nasıl yapılacağı herkese göre değişkenlik göstereceğinden dolayı içinde bulunduğumuz dönemde olduğu gibi bir karmaşa söz konusu olabilir. Bu karmaşayı ortadan kaldırmak maksadıyla öncelikle ulusal devamında ise uluslararası düzeyde tez yazma ile ilgili çeşitli bilgiler ortaya konulmalı ve buna göre prosedürler takip edilmelidir. Aslında bu tür çalışmaları gerekli ülkemizde gerekse dünya üzerinde bulabilirsiniz. Ancak her kafadan bir ses çıktığından dolayı, insanlar hangisine uyacağını noktasında problem yaşamaktadır. Ayrıca ortaya konulan düşüncelerin uygulanabilir olması yine bir o kadar önemlidir. Örnek vermek gerekirse uluslararası düzeyde bu işin en kabul gören formu APA olarak bilinen yazım düzenidir. Oysa Microsoft üzerinde uygulama açısından bakıldığında APA formatının basitçe uygulanabilirliği mümkün değildir. Örnek vermek gerekirse bu format düzeninde şekil veya tablo gibi görsellerin isimleri tablo numarası ile arada bir satır boşluk bırakacak şekilde yazılmak durumundadır. Ancak bunu yaptığınızda ise Microsoft Word programı içindekiler listesine otomatik oluşturamıyor ve iki farklı şekil/tablo ismi var gibi algılıyor. Dolayısıyla bu basit bir şey gibi görünse bile içerisinde onlarca görsel olan bir çalışmanın sayfa üzerindeki en ufak değişiklikte, siz baştan sona tekrar tablo sayfa no düzenleme işlemi yapmak durumunda kalıyorsunuz. Kısacası küresel düzeyde dahi tez yazma düzeni ile alakalı uygulanabilir bir formatın bulunduğunu ifade etmek mümkün değildir. Konuya tez yazım teknikleri açısından bakıldığında ise intihal konusu dışında %100 uygulanabilir bir teknikten aynı şekilde söz edilemez. Sonuç itibari ile ilgili tarafların bu konuya önlem alması ve buna uygun şekilde prosedürleri yönlendirmesi mantıklı bir seçenek olacaktır.
Tez Yazımında Bilimsel Yöntem
Her ne kadar akademik içerikli yayınların oluşturulması sürecinde bilimsel yöntemler belli olsa dahi tez yazımında bilimsel yöntem konusu ilgili taraflar için zaman zaman belirsizlik içermektedir. Böyle durumlarda öğrencinin ne yapacağı konusunda belirsizlik yaşaması halinde başvuracağı ilk kişi danışman hocasıdır. Danışman hocanın tez yazımında bilimsel yöntem noktasında öğrenciyi yönlendirmesi ve yapılacaklarla alakalı gerekli açıklamayı kendisiyle paylaşması beklenir. Bilimsel yöntem dediğimizde meydana getirilecek akademik çalışmanın özellikle metodoloji kısmı ile alakalı işlemler zihinlerde belirir. Çünkü bu kısımlarda ne şekilde örneklem seçileceği ya da verilerin hangi yöntemle toplanacağı önemli bir soru işareti içermektedir. Ayrıca tez yazımı, savunma ve mezuniyet işlemleri denildiğinde tümden gelim mi, yoksa parçadan bütüne doğru ilerleme mi söz konusu olacaktır? Anlatılan durumların her birisi bilimsel yöntem kategorisi içerisinde bulunduğundan dolayı öğrencinin ne yaptığını bilmesi ve karşılaşacağı olası problemler noktasında ne gibi önlemler alacağı ile alakalı gerekli bilince sahip olması beklenir. Çeşitli sebeplerle tez hazırlama aşamasına gelmiş öğrencinin bununla alakalı yeterli donanımı yoksa -ki genellikle yoktur- danışman öğretim üyesinin buna destek olması beklenir. Böylelikle hedeflediği sonuca ulaşırken daha bilinçli olacak ve mevcut probleme karşı ortaya koyacağı hipotezleri daha gerçekçi şekilde tespit edebilecektir.
Tez Savunması İçin Hazırlık
Makalelerin hemen hemen her birisinde tezin nasıl yazılması gerektiği konusunda bilgiler ortaya konulmaktadır. Kesin olan şu ki; tez yazma işlemleri komplike ve pek çok karmaşık süreçten meydana gelir. Ayrıca sadece tez hazırlama aşamasında değil; tez yazımı, savunma ve mezuniyet işlemlerinin her birisinde önemli bir emek ortaya konur ve ciddi bir çalışma yapılması gerekir. Tüm bunları gerçekleştirmeniz maalesef ki mezuniyetin yolunu doğrudan açmıyor. Çünkü her birimizin bildiği üzere tez savunması için hazırlık yapmanız gerekiyor. Tez savunma süreci dediğiniz şey meydana getirilen akademik çalışmanın bir grup insan karşısında anlatılması ve onların bu çalışmanın bilimsel açıdan uygun olduğuna ikna edilmesi işlemidir. Lisans ve yüksek lisans programlarındaki tezleri savunurken üç jüri üyesi bulunur. Doktora programlarında ise beş jüri üyesine karşı tez savunması yapılır. Öğrenci olarak tez savunması için hazırlık açısından durumu değerlendirdiğinizde öncelikli olarak PowerPoint sunum dosyası hazırlamanız gerekiyor. Sunum dosyası içerisinde tezle ilgili literatür taraması ve araştırmanın yönteminden neler yaptığınızı mümkün olan en kısa şekilde anlatmanız gerekiyor. Sunu dosyalarının sade ve okuyucunun dikkatini çekecek şekilde meydana getirilmesi büyük önem arz etmektedir. Bunun yanında sunu dosyası güzel olması başarıyı garanti etmez. Tüm süreçler jüri heyeti tarafından birlikte değerlendiriyor olsa bile, en belirleyici kıstas öğrencinin çalışmayı ne şekilde ve nasıl anlattığıdır. Dolayısıyla sizin ortaya koyduğunuz hipotezleri doğru şekilde anlatmanız ve yapılan işlemlerin karşı tarafa ikna edecek şekilde paylaşılması gerekir. Diğer öğrencilerden farklı olmak maksadıyla karşı tarafı ikna edebilecek her şey savunmada yapılabilir. Elbette ki etik değerleri karşılaması koşuluyla. Örneğin birkaç sayfalık broşür hazırlamak ve bunu savunma sınavı başlamadan önce jüri heyetine sunmak size inanılmaz bir fayda sağlayabilir. Bu gibi eylemlerle çalışmanızla alakalı jüri heyetinin zihninde farklı bir imaj meydana getirebilirsiniz. Kısacası tez savunması için hazırlık ana hatlarıyla bu şekildedir. kesin olan şu ki meydana getirmiş olduğunuz tezin kendisi savunmadaki performansınıza doğrudan etki edecektir. Örneğin baştan savma meydana getirilmiş bir tezi ne kadar güzel anlatsanız da ilgili kişilerin zihninde bazı durumlar oturmayacaktır. Tersinden bakıldığında ise çok nitelikli bir tezi güzel şekilde anlatamazsanız yine benzer şekilde başarısız olabilirsiniz. Burada anahtar kelime ortalama üstü bir tez yazmak ve ortalama üstü bir performansla bunu jüri heyetine anlatmaktır. Bu iki kriteri sağladığınız taktirde jüri heyeti en kötü senaryoda birkaç düzeltmeler yapmanızla birlikte çalışmanızı onaylayacak ve mezuniyetinizin önündeki engeli ortadan kaldıracaktır. Ana hatlarıyla tez yazımı, savunma ve mezuniyet işlemleriyle alakalı bildiklerimize size aktarmaya çalıştık. Bilgi için bizinle iletişime geçebilirsiniz.
