Yayınlanan Çalışmanın Teze Dahil Edilmesi
Daha önce resmi manada bir platformda yayınlanmış bir çalışmanın farklı ortamda kullanılması mümkün değildir. O halde yayınlanan çalışmanın teze dahil edilmesi pratikte mümkün değildir. Üniversitelerde meydana getirilen ödevler bile artık alıntı ölçme sisteminin veri tabanına kaydedilmektedir. En basit ödev için dahi anlatılan durum geçerli olduğundan dolayı, nasıl olsa araştırma sahibi benim kendi tezim içine bunu eklerim düşüncesi içerisine girmeyiniz. Aksine yayınlanan çalışmanın teze dahil edilmesi sizin problem yaşamanıza neden olur. Kısacası bir kez meydana getirilen bilimsel araştırmanın başka yerde kullanılması söz konusu olamaz. Bunun tek istisnası tez yazdıktan sonra oluşturulacak makalenin sadece araştırma bölümü hakkındadır. Yazdığınız tezden bir makale üretecekseniz ancak böyle bir durumda bulgularınızı makaleye alabilirsiniz. Bu örnekte bile giriş, özet, sonuç ve tartışma gibi kısımlar yeniden yazılmalıdır. Tamamen dahil edilme söz konusu değildir.
Yayınlanmamış Tez Literatür Taraması
Akademik çalışmalar içerisinde tez olsun dönem projesi olsun bazı kavramların iç içe geçtiğini görüyoruz. Bunlardan birisi yayınlanmamış tez literatür taraması olarak karşımıza çıkmaktadır. Aslında yayınlanmamış tez literatür taraması denildiğinde iki farklı temel kavramından bahsetmek mümkündür. Bu iki kavramla ilgili araştırmaya yaptığımızda karşımıza şu seçenekler çıkar: birincisi çalışmanın genel bilgiler kısmında yer alan başlıkların altında doldurmak yani ilgili kısımları yazmak için konuyla alakalı ulaşabildiğimiz tüm yayınları araştırmaktır. İkincisi ise herhangi bir konuyla alakalı veya aynı konuya yakın başlıklarda daha önce yapılmış bilimsel yayınların araştırılmalıdır. Her iki durumla alakalı genellikle yayınlanmamış tez literatür taraması tabiri kullanılır. Bize göre birinci konu için bu kavramı kullanılması daha doğru olmakla birlikte, ikinci konunun literatür tablosu olarak isimlendirilmesi daha doğru olacaktır. Ancak bunun kullanımında ise ikinci seçenekte tablo oluşturulmaması ve bunun da metin olarak yazılması durumunda anlam karmaşası yaşanmaktadır. Dolayısıyla öğrenciler arasında veya danışmanla iletişim sürecinde konuşma yaparken tam olarak ne istendiğini tekrar etmek ve yapılacak işleme kısa bir özetle göstermek en doğru yaklaşım olacaktır. Genel kullanım açısından bakıldığında ise ilgili konu başlığı altında yapılmış çalışmalarını kastediyor olması aslında bu karmaşanın temel nedenidir. Dolayısıyla bir öğrencinin yapacağı incelemeler neticesinde konuyla ilgili aynı başlıkta veya çok yakın başlıklarda meydana getirilmiş çalışmaların irdelenmesi önem ihtiva etmektedir. Tez ya da dönem projesi gibi bilimsel çalışmaların içerisinde zaten benzer konularla alakalı çalışmalara yer verildiğinden dolayı bu araştırmanın düzenli olarak yerine getirilmesi ve her aşamada mutlak suretle dikkate alması önem arz etmektedir. Kısacası her ne olursa olsun tez literatür taraması konusunda öğrencinin inceleme yapması ve konusuna yakın olmak kaydıyla benzer çalışmaları incelemesi ve bunlara hakim olması beklenir. Kaldı ki yayınlanan çalışmanın teze dahil edilmesi söz konusu olmadığından dolayı, konu başlığı aynı olsa dahi bu anlatılanları yerine getirmeniz gerekir. Zaten daha önceki yapılmış çalışmalara hakim olmadığınız durumlarda olması gerektiği gibi bir tez meydana getirmeniz mümkün olmayacaktır. Çünkü tez hazırlama aşamasında her birinizin bildiği üzere konuyla alakalı yeterli bilgimiz olsa bile bunu mutlak suretle bir referansa dayandırmamız gerekmektedir. Referansa dayandırabilmenin koşulu ise kendi başlığımıza en uygun olacak şekilde çeşitli çalışmalara adapte olmaktan geçmektedir.
Tez Yazımında Bilimsel Yöntem
Akademik çalışmalarla alakalı bilimsel yöntemler çok değişkenlik gösterebilir. Bu çerçevede ortalama bir öğrenci olarak tez yazımında bilimsel yöntem konusunda ne yaptığınızla alakalı fikriniz olmadığını düşünüyoruz. Merak etmeyin bu konuyu sizin bilginiz sınırlı düzeyde olduğunu vurgulamak maksadıyla söylemiyoruz. Bunun tam aksine insanların çok büyük oranda konuyla alakalı yeterli bilinçte olmadığını ifade edebiliriz. Dolayısıyla ortalama düzeydeki bir öğrenci tez yazımında bilimsel yöntem açısından çeşitli araştırmalar içerisine girmiyor. Açıkçası teknik açıdan bununla alakalı fazla bilgiye sahip olmanın öğreneceği ne katacağı önemli bir soru işareti olarak karşımızda durmaktadır. Bu çerçevede tez yazımında bilimsel araştırma dediğimiz şey hakkında sadece birkaç bilgiye bilmeniz yeterli olacaktır. Burada bizim görüşümüze göre bilimsel yöntemler temel manada iki ana kategori içerisine ayrılır. Bazı bilim insanları bunun üçüncü seçeneğini söylese de her ikisinin kullanıldığı yöntem olduğundan dolayı biz ayrıca kategorize edilmesini mantıklı bulmuyoruz. Kısacası tez yazımında bilimsel yöntem dediğimizde tümdengelim veya tümevarım olarak iki farklı alternatiflerden söz etmek mümkündür. Siz bunlarla alakalı dilediğiniz yöntemi seçmekte özgürsünüz. Hatta yayınlanan çalışmanın teze dahil edilmesi durumunu gözden geçirseniz bile bu yöntemlerden birisini seçmek durumunda olduğunuzu biliniz. Tabii ki bildiğiniz üzere tez hazırlama sürecindeki özgürlüğünüz tez danışmanı etrafındaki kriterlere göre sınırlandırılmaktadır. Dolayısıyla danışman ikna etmek koşuluyla özgürsünüz desek daha doğru bir yaklaşım olacaktır.
Tez Yazımında İntihalden Kaçınma Çalışmaları
Tez hazırlama aşamasında öncelik sıralaması yapıldığında zannediyoruz özgün ve orijinal çalışma meydana getirilmesi herhalde ilgili tarafların tamamı tarafından birinci sırada seçilirdi. Bu durumun doğal bir sonucu olarak tez yazımında intihalden kaçınma çalışmalarıyla ilgili tarafların hepsi tarafından üzerinde muhakkak dikkat edilmesi gereken konular arasında gösterilir. Aslında tez yazımında intihalden kaçınma çalışmaları çok zor bir işlem değildir. Buna rağmen insanların bu denli intihara yakalanmaları akıl alır bir durum değildir. Yine de durumu değerlendirmeye aldığımızda konuyla alakalı ilgili tarafların genel manada üzerine düşenleri yerine getirmediği görülmektedir. Örnek vermek gerekirse yasalar öğrencilere doğru şekilde tez yazmanın öğretilmesi konusunda yeterli değildir. Takip eden aşamada ise üniversiteler ve hatta fakültelerin ya da enstitülerin özgün çalışma meydana getirme ile alakalı tez yazma süreci hakkında öğrencilere doğru şekilde yönlendirmediği anlaşılmaktadır. Dahası buna ek olarak danışman öğretim üyelerinin de sistemin parçası olduğu düşünülürse onlar da öğrencileri genel manada doğru şekilde yönlendirmiyor. Elbette işini hakkaniyetli şekilde yapan danışman öğretim üyeleri vardır ancak bizim burada ilgilendiğimiz alan; toplumun genel durumunu tespit etmek olduğundan dolayı çoğunluğa göre yorum yaptığımız ifade etmek isteriz. Son olarak intihalden kaçınma noktasında öğrencilerin de üzerine düşeni yapmamaları neticesinde maalesef ki dünyada en kötü akademik imajı olan ülkeler arasında bulunduğumuz durumu karşımıza çıkıyor. Konuyla ilgili bahsettiğimiz bu dört tarafın -ve hatta daha fazla dahil edecek kriterler de vardır- üzerine düşeni yapması ve doğru şekilde tez ya da dönem projesi gibi akademik içerikli çalışmaların oluşturulması için neler yapılacağı konusunda birlikte koordinasyonu sağlamaları gerekir. Yakın gelecekte böyle bir ihtimal zor gibi görünüyor olmasına karşın çözüm üretebilecek mekanizma aslında şu an için sadece öğrencinin kendisidir. Dolayısıyla da biz ne şekilde çözüm üreteceğimizle ilgili durumu değerlendirdiğimizde çalışmaya hazırlayan kişinin buna çözüm üretmesi gerektiğini düşünüyoruz. O halde çalışma sahibi öğrenci olarak sizin doğru şekilde tez yazımında intihalden kaçınma çalışmaları yollarını öğrenmeniz gerekiyor. Örneğin yayınlanan çalışmanın teze dahil edilmesi konusunda bilgilendiniz. Böyle bir şey mümkün olmadığına göre yapmanız gereken çalışmak ve yeni araştırma yapmaktır. Burada en yalın ifadeyle elde ettiğiniz bilgilerin basit kısmında dahi mutlak suretle referans göstermeniz gerekmektedir. Bunu nasıl yaparsınız bilmiyoruz ancak tez yazarken referansları hiçbir durumda atlamamanız gerekir. Takip eden aşamada ise yapacağınız çalışmalarla ve ilerdeki kontrol süreçlerinde şüphelendiğimiz yerlerle alakalı kaynak araştırmasına girebilirsiniz. Bu genellikle zorlu bir işlem de olduğundan dolayı eğer ki problemi çözümleyemiyor ve ilgili kısmın nereden alındığını tespit edemiyorsanız söz konusu paragrafı silmeniz tavsiye edilir. Kısacası bazı kontrol noktaları oluşturmak suretiyle tez hazırlama aşamasında intihalden kaçınmak gayet mümkündür. Ayrıca elde edilen kaynakların henüz konu verileme aşamasından itibaren sistemli olarak arşivlenmesi ve/veya bir kenara yedeklenmesi size önemli katkılar sunacaktır. Kısacası bu noktalara dikkat etmek suretiyle başkasına ait eserleri izinsiz almayacaksınız. Hatta kendi çalışmanız olmasına rağmen yayınlanan çalışmanın teze dahil edilmesi durumu bile düşünülemez. İzin dediğimizde ise süreci gözünüzde büyütmeyin çünkü sizden tek beklenen sadece bir atıf vermenizdir. Bunu yaptığınız taktirde tez yazma ile alakalı önemli intihal suçlaması ile karşı karşıya kalmanız genellikle mümkün olmayacaktır.
