Önceliğe Göre Tez Hazırlama Aşamaları
Açıkça ifade etmek gerekirse akademik çalışmalarla alakalı bir öncelik listesi yapmayı doğru bulmuyoruz. Çünkü burada öyle bir bilgi paylaşıldığında insanlar bunun kanun niteliğinde olduğunu ve yazdıklarımızın her bir adımının tam manasıyla gerçekleştirilmesi gerektiğini düşünüyor. Bu inanış yanlıştır, çünkü üniversiteler konuyla alakalı özerk olduğundan dolayı yapılabilecekler değişkenlik gösterebilir. Ayrıca tez hazırlama süreci ile alakalı danışmanların mutlak otorite olması nedeniyle önceliğe göre tez hazırlama aşamaları sadece hocalara göre dahi önemli farklılık teşkil edebilir. Bu çerçevede amacımız sizin konuyla alakalı temel bilgilere hakim olmanızdır. Resmi manada izlenecek prosedürlerle ilgili önceliğe göre tez hazırlama aşamaları hakkında fakültenizden veya enstitüden bilgi alınız. Takip eden süreçte ise danışman hocanızla görüşmek suretiyle kendisinin öncelikleri hakkında bilgi talep ediniz.
Tez Hazırlama İçin Danışman Tercihi
Bazı durumlarda istisnası bulunuyor olmasına rağmen genellikle tez hazırlama için danışman tercihi atılacak adımların ilkidir. Danışman tercihi konusunda öğrenciler çoğunlukla ne yapacağını bilememekte ve ilgili aşama fakülte veya enstitü tarafından öğrencinin haberi olmadan gerçekleştirilmektedir. Açıkçası tez hazırlama için danışman tercihi öğrencinin kendisinden bile önemli olduğundan dolayı bu aşamanın şansa bırakılması ciddi manada bir kayıp olarak görülebilir. Çünkü yapılan araştırmalar gösteriyor ki doğru danışmanla ilerleyen bir öğrencinin sonuca gitmesi daha kolay olacaktır. Üstelik bu öğrencinin vasat birisi olması dahilinde dahi önceki cümlede belirtilen husus genellikle gerçekleştirilmektedir. Çünkü doğru danışman öğrenciye gerçek manada bir koçluk ve rehberlik teşkil eder. Burada yaşanan problemlerle alakalı yönlendirmeler yapar ve insanların sorunlarını çözmeye yönelik olarak gayret gösterdiğinden dolayı öğrencinin dikkatini çeker. Ayrıca böyle bir danışmana çalıştığında öğrenci neler yapması gerektiği ile alakalı önemli bir fikir sahibi olur. Böylelikle en azından kendi danışmanı hakkında önceliğe göre tez hazırlama aşamaları hakkında aklında bir şeyler oturacaktır. Bazı danışmanlar öğrencileri yüreklendirmekte ve kendisinin bunu başarabileceğini ifade etmektedir. Bir başkası ise öğrenciye hakaretler etmekte ve süreçle alakalı motivasyonunu kırmaktadır. İki örnek arasında emin olun ki dağlar kadar fark vardır ve akademik çalışmalarda bu fark çok daha belirgindir. Dolayısıyla danışmanın doğru şekilde belirlenmesi için enstitünüzdeki prosedürleri takip edip yapmanız gerekenleri mutlak suretle kaçırmayınız.
Tez Konusu Belirleme ve Tez Öneri Formu Hazırlama Aşaması
Şundan emin olunuz ki doğru danışmanla çalışmaya başladıysanız tez konusu belirleme ve tez öneri formu hazırlama aşaması sizin için tabiri caizse çocuk oyuncağı olacaktır. Ancak tersi durumda ise siz birkaç haftada halledilebilecek bu aşama ile alakalı aylar sonrasında herhangi bir ilerleme kat edemediğinizi acı bir tecrübeyle gözlemleyeceksiniz. Bugüne dek gözlemlediğimiz üzere tez öneri formu ile alakalı çalışmaların standartları etrafında ilerlemediği gerçeği karşımızda durmaktadır. Hal böyle olunca da tez konusu belirleme ve tez öneri formu hazırlama aşaması hakkında öğrencilerin ne yapacağını bilemediği ve bunun neticesinde ise ileride daha fazla problem yaşandığı bilinmektedir. Eğer siz bu prosedürleri doğru şekilde takip etmezseniz alt yapıyı olması gerektiği gibi kuramayacağınızdan dolayı ileride sorunlar bire birer karşınıza çıkacaktır. O halde önceliğe göre tez hazırlama aşamaları hakkında temel birkaç nokta hakkında bilgilere hakim olmanız gerektiğiniz biliyorsunuz. Örneğin araştırmanın yöntemiyle alakalı bilgileri ortaya koyabilmek için öncelikli olarak öneri formunun doğru şekilde tasarlanmış olması gerekmektedir. Ancak size gerekli yönlendirmeler yapılmadıysa ve siz de bu süreçle alakalı ne yapacağınızı bilmiyorsanız hemen işlemlerin başında değil; belirli miktar emek gösterdikten sonra problemler karşınıza çıkacaktır. Açıkça ifade etmek gerekirse bu durum daha kötüdür. Eğer konu başlığının değişmesi gerekiyorsa şu ana dek yaptığınız her şey boşa gidecektir. Kısacası bu tür problemleri ortadan kaldırmak maksadıyla henüz konu belirleme aşamasında literatür altyapısının olup olmadığı ve metodoloji bölümünün nasıl tasarlanacağı konusunda tüm detayları somut biçimde ortaya koymanız beklenir.
Kaynak Taraması ve Literatürün Oluşturulması
Aslında kaynak taraması ve literatürün oluşturulması aşaması konu belirleme aşamasında netleştirilmiştir. Çünkü siz yeterli kaynak bulunup bulunmadığını henüz konu belirleme sürecinde yapmıştınız. Eğer o aşamada problem yaşadıysanız, zaten bu andan itibaren sorunlar artarak üst üste gelmeye başlayacaktır. Ancak gerekli altyapıyı sağlam şekilde kurduysanız kaynak taraması ve literatürün oluşturulması süreci sizin için sadece zaman gerektiren bir eylem olacaktır. Söz konusu eylemle ilgili olarak önceliğe göre tez hazırlama aşamaları programı yapılmalıdır. Kaynaklar öncelikli olduğundan dolayı, zaten yeterli kaynak olduğuna eminseniz ve bununla alakalı küçük olsa bile bir arşivimiz bulunduğundan dolayı tez yazma sürecindeki eylemler tarafınızdan kolayca yerine getirilebilir. Kaynak taraması ile alakalı İngilizce bilmiyor olsanız dahi belirli düzeyde yabancı kaynakları da yer verilmesi gerektiğini düşünüyoruz. Yeterli bilginiz yoksa bir arkadaşınızdan destek alabilir ya da yapay zekâ araçlarını kullanabilirsiniz. Elbette yapay zekâ araçlarıyla elde ettiğiniz bilgileri aynı şekilde alıp çalışmanın içerisine entegre etmeyeceksiniz. İntihalden kaçınma yollarıyla alakalı bilgilendirme yayınlarını inceleyebilirsiniz. Literatür oluşturulması aşamasında öğrencinin en çok üzerinde durması ve dikkatli davranması gereken konu aşama aşama danışmanla görüşme gerçekleştirmek olmalıdır. Okuduğunuz ve not aldığınız bilgileri temize çekmek ve bunun neticesinde ortalama on sayfalık ilerlemelerle birlikte danışmanla görüşmek son derece önemlidir. Nihayetinde danışmanın önceliğe göre tez hazırlama aşamalarıyla alakalı düşüncesini anlamış olursunuz. Her görüşme neticesinde sizden çeşitli düzeltmeler talep edileceğinden dolayı literatür ortaya çıktığı anda tam olarak danışmanın istediği şekilde olması gerekmektedir.
Tez İstatistik Veri Analizi Aşaması
Metodoloji bölümü ile alakalı yapacaklarınız açıkçası tez savunma sürecinin başarılı olmasında literatürden çok daha fazla etkili olacaktır. Bu gerekçeyle tez istatistik veri analizi aşaması üzerinde ciddiyetle durulması gereken bir bölümdür. Araştırmanın yöntemi ve bulgular bölümünü içeren tez istatistik veri analizi aşamasıyla ilgili olarak genellikle öğrencilerin yeterli teknik bilgilerinin bulunmadığı bir gerçektir. Çünkü istatistik veri analizi yapılması ve bununla alakalı yazılımların kullanması tez istatistiki analizi aşaması oluşturmak için olmazsa olmaz noktalardır. Yöntem bölümü önceliğe göre tez hazırlama aşamaları arasında ilk başlarda gelenler arasındadır. Ortalama bir öğrencinin ise bu bilgilere sahip olması beklenmez. Bunun neticesinde ise SPSS veri analizi yaptırmak için bir profesyonelden ya da danışmandan destek alabilirsiniz. Özellikle anket uygulamaları son zamanlarda çok popüler hale geldiğinden dolayı ölçekleri analizinin yapılabilmesi için istatistik disiplinin gereklerini yerine getirmek gerekir. Bununla alakalı eğer sürecin içinden çıkamıyorsanız bir yakınınızdan veya bununla alakalı hizmet veren profesyonellerden destek alabilirsiniz. Her halükarda ne şekilde yerine getirirseniz getirin tez yazma sürecinin sonunda yöntem ve bulgular bölümü üzerinde çok fazla konuşmanız gereken bir konu olacaktır.
Özet, Sonuç ve Tez Tartışma Yazma Aşamaları
Bu aşamaya ulaştığınıza göre artık literatür kısmının hazır olduğu ve bulguların da çalışmanın içerisinde entegre edildiği düşünülür. Nihayet artık özet, sonuç ve tez tartışma yazma aşamaları hakkında süreci başlatabilirsiniz. Elbette tez hazırlama süreci ile alakalı yapılan her bir işlem önemlidir ve tezin tüm sayfaları bir bütünün parçalarıdır. Buna rağmen önceliğe göre tez hazırlama aşamaları hakkında pek çok kısım öne çıkar. Bunlar özet, sonuç ve tez tartışma yazma aşamaları neticesinde meydana getireceğiniz bölümler bu çalışmayı inceleyecek herhangi birisinin ilk göz atacağı kısımlar olacaktır. Örneğin özet bir sayfadan daha kısa olduğundan dolayı konu başlığı ilgisini çeken bir insan, ilgili tezin ilk olarak bu sayfasını okuyacaktır. Özette dört adet soruya mutlak surette yanıt vermelisiniz. Bunlar; araştırmanın amacı, araştırmanın yöntemi, yapılan çalışmanın sınırlılıkları ve elde edilen sonuçlardır. Bunlar sizin yüzlerce sayfada ya da 80 sayfada oluşturduğunuz çalışmanın tüm bilgilerini içerdiğinden dolayı özenle yazılmalıdır. Benzer şekilde tartışma ve sonuç kısımları da çalışmanın en vurucu bölümleri olduğundan dolayı tez yazma aşamasında ehemmiyet verilmesi gereken en önemli kısımlar arasında gösterilebilir.
