Tez Hazırlama ve Yapay Zeka

Gelişen teknolojik imkanlar hayatın her anında olduğu gibi bilimsel çalışmaları da doğrudan etkilemektedir. 2024 yılında bulunduğumuz düşünülürse yapay zeka çalışmalarının yoğun biçimde karşımıza çıktığı görülmektedir. Hayatın her anında yapay zeka ile ilgili konu gündeme geliyor olması diğer konularla paralel biçimde tez yazma sürecini etkilemiştir. Pek çok öğrenci tez hazırlama ve yapay zeka konusunda araştırmalara yapmakta ve bu çalışmaların yapay zeka vasıtasıyla meydana getirilmesi için çeşitli araştırmalar içerisine girmektedir. Bildiğiniz üzere insanların yayınlanmış bilimsel eserlerden kopyala yapıştır yapması günümüzde pek pek mümkün değildir. Çünkü intihal ölçen programlarla bu durum tespit edebilmekte ve sizin bir kaynaktan bilgileri aynen alıp kopyalamanız neticesinde yaptığınız etik ihlali anında tespit edilmektedir. Yapay zeka konusunda çeşitli belirsizlikler olsa da bu konuyla ilgili bir önlem alınacağını düşünüyoruz. Aksi bir durumda bilimsel araştırmalar hazırlamak artık son derece kolay olmuştur. Çünkü yapay zeka robotları ile herhangi bir konuyla alakalı istediğiniz herhangi bir dilde bilimsel çalışmalar çok kısa sürede meydana getirilmektedir. Üstelik bunların referansları ve kaynakçası dahi yapay zeka tarafından hazırlanabilmektedir. Bu ise bilimsel çalışmaların amacı dışında kullanılmasına sebep olabilir. Dolayısıyla da bir çalışmanın bu yapay zeka araçlarından aynı şekilde kullanılmasını engellemek amacıyla çeşitli çalışmaları yapıldığına düşünüyoruz. Süreçle alakalı yeni gelişmeler yaşandığında sizlerle paylaşacağımızı belirtmek isteriz.

Tez Yazımında Bilimsel Yöntem

Tez çalışmaları bir çok kişinin düşündüğünü aksine önemli bilimsel araştırmalardır. Bazı durumlarda gözlemlediğimiz üzere yüksek lisans tezi danışmanlığı yapan birisinin aynı kategorideki çalışmaları kaynak olarak gösterilmemesi talebiyle karşılaşıyoruz. Burada acaba kendi hazırladığı bilimsel araştırmaya mı güvenmiyor yoksa herhangi bir düşüncesi olmadan neden böyle bir yol izlenmesini tavsiye ediyor? Açıkçası konuyla alakalı net fikrimiz olmamakla birlikte düşünen aksine yüksek lisans tezleri bilimsel çalışmalardır. Bu çerçevede tez yazımında bilimsel yöntem konusuyla alakalı danışmanlara önemli görevler düştüğünü paylaşmak isteriz. Danışman bir bilim insanı olarak görece kendisinden daha sınırlı düzeyde bilgiye sahip olan öğrenciyi doğru şekilde yönlendirmeli ve meydana getirdiği tez çalışmasında öncelikli olarak literatür taramak suretiyle mevcut problemin ortaya konulması gerektiğini anlatmalıdır. Öğrenci bir problem tespit ettiğinde ortaya birkaç tane hipotez atar ve bunlar tezin hipotezleri olarak kabul edilebilir. Oluşturulan hipotezler çalışmanın sonucunda kabul veya reddedilebilir. Açıkçası bir hipotezin kabul edilmesi ya da kabul edilmemesi herhangi bir sorun teşkil etmez. Burada mühim olan bizim tez işlemlerini tamamlamamız neticesinde ortaya attığımız bir iddia olmasıdır. Bu çerçevede yapılan işlemler neticesinde bilimsel yöntemlerle alakalı yapılacak işlemler önem teşkil etmektedir. Örnek vermek gerekirse söz konusu problemin çözümüne yönelik olarak ne tür bir araştırma yöntemi seçileceği ya da elde edilen bulguların nasıl analiz edileceği önemli bir sorun meydana getirmektedir. En nihayetinde meydana getirilecek bilimsel araştırmaların öncelikli olarak bilimsel araştırma yöntemleri kriterlerini sağlaması beklenir. Belirtilen asgari kriterleri sağladığı takdirde elde ettiğiniz sonuçlar her halükarda bilime katkı sunacaktır. Tabii ki tezler de bir bilimsel çalışma olduğundan dolayı objektif şekilde meydana getirilmesi ve bunun geçerliliği ve güvenilirliğinin bulunuyor olması gerektiği haliyle ortaya koymak gerekir. Bunu sağlayabilmenin yolu ise doğru şekilde bilimsel araştırma yöntemlerinin kullanılmasından geçtiği bilinmelidir.

Tez Yazarken İntihalden Kaçınmak

Bilimsel araştırmalardaki temel problemlerin başında başkasına ait eserlerin kopyalanması ya da kendi düşüncemiz gibi gösterilmesi gelmektedir. Bu bilgiden hareketle tüm akademik seviyelerdeki çalışmalar meydana getirilirken çeşitli adımlara dikkatle takip etmek gerekir. Ortalama bir öğrenci olarak sizin yapacağınız en önemli izlem tez yazarken intihalden kaçınmak olmalıdır. Şundan emin olunuz ki dünyanın en kötü bilimsel araştırmasını meydana getiriyor olsanız bile, tez yazarken intihalden kaçınmak suretiyle başınıza ağrıtacak bir durumla karşı karşıya kalmazsınız. Dolayısıyla geriye kalan olası problemler bir şekilde çözüme kavuşturulabileceğinden dolayı sadece bu konuya dikkat etmek suretiyle prosedürleri takip edebilirsiniz. Başkasına ait eserin ya da fikirlerin kendimize ait gibi gösterilmesi zaten etik olarak da doğru olmadığından dolayı bu kritere dikkat etmek suretiyle tez yazma aşamasının tamamlanması son derece önemlidir. Süreçle alakalı bilginiz yoksa üniversitedeki danışman öğretim üyenizden intihalden nasıl kaçınacağınızla alakalı bilgi alabilirsiniz. Bu konu açıkçası meydana getirilecek çalışmanın niteliğinden daha önemlidir. Çünkü dünyanın en iyi tezini yazmış olsanız bile konuyla alıntı konusu yeterli kabul edilen oranın üzerinde ise bunu kimse onaylamaz. Dolayısıyla sizin nitelikli olarak meydana getirdiğiniz çalışmanın bir anlamı olmaz. Bunun neticesinde ise sorunların sonu gelmez. O halde olması gereken intihal konusuna dikkat etmek ve kullanılan tüm referansları eksiksiz olarak yerine getirmek olacaktır. Aksi durumda tez hazırlama ve yapay zeka ile başarıya ulaşmak hayaldir.

Tez Yazarken Araştırma Etiği

Bilimsel araştırmalarda etik konusu zannediyoruz bilginin varlığı kadar eskidir. Özellikle insan ve hayvan üzerinde yapılan çalışmalarda etik konusu toplumlar üzerinde her daim tartışılan konular arasına gelmektedir. Sizde akademik seviyesi her ne olursa olsun tez yazarken araştırma etiği konusunda mevcut durumu gözden geçirmeli ve bu konuyla ilgili ihlalleri engellemelisiniz. Etik ihlali durumu tespit edildiğinde dünyanın en iyi tezini hazırlamış olsanız dahi başarılı şekilde bunun kabul edilmesi mümkün değildir. Konuyla alakalı alabileceğiniz önlemlerden ilki bir anket uygulaması yapıyorsanız ya da herhangi bir insan ya da hayvan üzerine deney yapılacaksa mutlak suretle üniversitenizdeki etik kuruldan onay almanız tavsiye edilir. Üniversitelere göre değişkenlik göstermekle birlikte etik kurul başvuru formları çalışmanızla alakalı temel bilgilerin yer aldığı bir dokümandır. Bu dokümanda söz konusu çalışmayı nerede, nasıl, kime ve hangi zamanda yapacağınızla alakalı temel bilgileri ortaya koymak suretiyle hazırlamanız gerekiyor. Yapılacak hazırlık neticesinde yasal prosedürleri izlemek suretiyle fakülteniz veya enstitünüze teslim edeceğiniz dosyaya onay çıkmasını beklemelisiniz. Etik kurul başvuru formu onay alabileceği gibi çeşitli revizyon talepleri ile de sonuçlanabilir. Eğer onay alırsanız tez yazma aşamasına başlayabilirsiniz. Ancak etik kurul ekibi size düzenleme verirse tez hazırlama aşamasına geçebilmek için talep edilen revizyonları yerine getirmek suretiyle işlemleri tamamlayınız. Konuyla alakalı kesin bilgileri elde etmek için enstitünüzde ya da fakültenizde yer alan ilgili birimden bilgi talep ediniz.

Etik kurul başvuru formu gibi kısımların meydana getirilmesinde yapay zeka araçlarından alacağınız istemler size temel manada katkı sunabilir. Ancak bunların her birisinin inanılmaz kullanışlı olacağı kesin değildir. Çünkü tez hazırlama ve yapay zeka kullanım işlemleri konusu ilgili herkesin odağına girmiştir. Bu çerçevede yapılacak işlemler bellidir. Siz bu araçlardan yararlanmak suretiyle sürece katkı alabilirsiniz. Ancak günün sonunda ne olursa olsun etik kurul başvuru formu ya da yüksek lisans tez öneri formunu çalışma sahibi olarak sizin son haline getirmeniz gerekir. Bu şekilde ilerleme yapıldığı takdirde hem etik olarak sorun olmaz hem de siz işlemleri görece daha hızlı biçimde yerine getirirsiniz. Anlatılanları toparlayacak olursak yapan zeka araçları tez yazma aşamasına önemli kolaylıklar getirecek gibi görünüyor. Bunu doğru bir şekilde kullanmak ve istisnasız hayatın her tarafından kullanmak ise biraz zaman alacak gibi görünmektedir.